Page 64 - การจัดประสบการณ์การเรียนรู้คณิตศาสตร์
P. 64
6-54 การจัดประสบการณ์การเรียนรู้คณิตศาสตร์
มาตราส ากลท ี่น ิยมใช้ในก ารต วงอ ย่างห นึ่งค ือ ลิตร เมื่อเทียบก ับม าตราไทย 1 ลิตร เท่ากับ 1 ทะนาน
ดังน ั้น 1 ถัง เท่ากับ 20 ลิตร ความจ ุ 1 ลิตร เท่ากับ 1 ลูกบาศก์เดซิเมตร หรือ 1,000 ลูกบาศก์เซนติเมตร
(ซีซ ี) ภาชนะที่มีค วามจุ 1 ลูกบาศก์เซนติเมตร จะม ีความจ ุเท่ากับถังรูปล ูกบาศก์ ซึ่งมีค วามกว้าง ความยาว
และความสูงด้านละ 1 เซนติเมตร หรือจ ะก ล่าวว ่าถ ังร ูปล ูกบาศก์นี้มีป ริมาตร 1 ลูกบาศก์เซนติเมตร แม้ว่า
ลูกบาศก์น ั้นเป็นรูปทรงตันก ็จ ะกล่าวว ่า ปริมาตรของลูกบาศก์นั้นเท่ากับ 1 ลูกบาศก์เซนติเมตรเช่นเดียวกัน
หนว่ ยการว ดั ป รมิ าตร
หนว่ ยก ารว ดั ป รมิ าตรม สี มบตั เิ ชน่ เดยี วก บั ห นว่ ยก ารว ดั พ ืน้ ที่ กลา่ วค อื ต อ้ งส ามารถค รอบคลมุ บ รเิ วณ
ที่ต้องการวัดได้ทั้งหมด จากการทดลองพบว่าหน่วยที่เหมาะสมที่สุดควรมีลักษณะเป็นรูปลูกบาศก์ จึงได้
กำ�หนดให้ลูกบาศก์ห น่วยเป็นหน่วยการว ัดปริมาตร โดยที่ป ริมาตร 1 ลูกบาศก์ห น่วย หมายถึงท รงสี่เหลี่ยม
มุมฉากท ีม่ ดี ้านก ว้าง ด้านย าว และด ้านส ูงแ ต่ละด ้านย าว 1 หน่วย ถ้าค วามย าวข องด ้านม หี น่วยเป็นเซนติเมตร
หน่วยการวัดปริมาตรก็จะเป็นลูกบาศก์เซนติเมตร ดังนั้น จึงกล่าวได้ว่าลักษณะของหน่วยปริมาตรขึ้นอยู่
กับล ักษณะข องหน่วยวัดความยาว
ระบบหนว่ ยก ารว ัดป ริมาตร
ระบบหน่วยการวัดปริมาตรที่พบในหลักสูตรระดับประถมศึกษาและมัธยมศึกษาตอนต้นมีทั้ง 3
ระบบ คือ ระบบเมตริก ระบบไทย และร ะบบอ ังกฤษ ในก ารใช้หน่วยก ารวัดในแต่ละระบบไม่ได้น ำ�ม าใช้ทุก
หน่วย แต่น ำ�ม าใช้เพียงบ างหน่วยเท่านั้น เพื่อให้มองเห็นภ าพรวมข องระบบหน่วยจ ึงขอเสนอระบบห น่วยทั้ง
สามระบบดังนี้
1. ระบบห น่วยการว ัดปริมาตรแบบเมตริก
10 มิลลิลิตร (มล.) เป็น 1 เซนติลิตร (ซล.)
10 เซนติลิตร (ซล.) เป็น 1 เดซิลิตร (ดล.)
10 เดซิลิตร (ดล.) เป็น 1 ลิตร (ล.)
10 ลิตร (ล.) เป็น 1 เดคาลิตร (เด.ล.)
10 เดคาลิตร (เด.ล.) เป็น 1 เฮกโตลิตร (ฮล.)
10 เฮกโตลิตร (ฮล.) เป็น 1 กิโลลิตร (กล.)
ในร ะบบเมตริก หน่วยหลักคือลิตร หน่วยลิตรไม่มีลิตรมาตรฐานเป็นต ัวก ำ�หนด แต่ลิตรเป็นห น่วย
ที่สร้างข ึ้นมาจ ากหน่วยอ ื่น ได้แก่ หน่วยค วามยาว โดยก ำ�หนดให้ หนึ่งล ิตรเทียบเท่าหนึ่งล ูกบาศก์เดซิเมตร
หรือห นึ่งพ ันล ูกบาศก์เซนติเมตร ความส ัมพันธ์ร ะหว่างห น่วยก ารว ัดป ริมาตรท ี่ใช้ล ิตรเป็นห น่วยห ลักก ับท ี่ใช้
หน่วยค วามย าวเมตรเป็นห น่วยห ลัก มีค วามสัมพันธ์กันดังแ สดงให้เห็นเป็นตัวอย่างเฉพาะบางห น่วย ดังนี้
