Page 67 - สารัตถะและวิทยวิธีทางสังคมศึกษา
P. 67
สิ่งแวดล้อมศึกษา: การประยุกต์ใช้ในการเรียนการสอนสังคมศึกษา 8-57
resources and wealth) ผู้เรียนควรได้เรียนรู้ถึงช่องว่างทางเศรษฐกิจของประเทศที่พัฒนาแล้ว ซึ่งส่งออก
สินค้าอุตสาหกรรมก็นับวันจะมีราคาสูงขึ้นอย่างรวดเร็ว ทำ�ให้กำ�ลังซื้อของประเทศกำ�ลังพัฒนาลดน้อยลง
ไป ดังนั้น ประเทศที่กำ�ลังพัฒนาจึงต้องการกฎระเบียบใหม่ด้านเศรษฐกิจระหว่างประเทศที่ยึดถือหลักความ
เท่าเทียมกัน โดยการปรับปรุงราคาเพื่อเพิ่มอำ�นาจการซื้อขายของประเทศกำ�ลังพัฒนาให้สูงขึ้น เพิ่มเงินช่วย
เหลือ รวมทั้งการถ่ายทอดเทคโนโลยีแก่ประเทศกำ�ลังพัฒนา ฯลฯ
2.3 จรรยาบรรณสิ่งแวดล้อม (Environmental Ethics) ปัญหาด้านสิ่งแวดล้อมนั้นเกิดขึ้นจาก
มนษุ ยเ์ อง ฉะนัน้ บทบาทของมนษุ ย์ จงึ เปน็ ตวั ก�ำ หนดสภาพของสิง่ แวดลอ้ ม ดงั นัน้ เราจงึ เหน็ ไดอ้ ยา่ งชดั เจน
ว่าการเปลี่ยนแปลงทัศนคติของคนนั้นจะมีอิทธิพลต่อการเปลี่ยนแปลงสภาพสิ่งแวดล้อมด้วย เพราะทั้ง
ทัศนคติและพฤติกรรมของคนจะมีความสัมพันธ์โดยตรงกับค่านิยมของสังคมนั้นๆ ซึ่งเท่าที่ผ่านมาค่านิยม
ของสังคมทั้งส่วนรวมและส่วนบุคคลยังไม่อยู่ในจุดที่จะช่วยรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อมได้ จากวิกฤติการณ์
ปัญหาสิ่งแวดล้อมที่เกิดขึ้นในปัจจุบันจึงน่าที่จะทำ�ให้มนุษย์ได้หันกลับไปสำ�รวจตรวจดูค่านิยมของตนเสีย
ใหม่ว่ามีค่านิยมใดที่จำ�เป็นต้องเปลี่ยนแปลง ทั้งนี้ เพื่อให้แน่ใจว่ามนุษย์จะสามารถอยู่รอดได้ในอนาคต
ด้วยเหตนุ ี้ เราจงึ ตอ้ งสรา้ งคา่ นิยมใหมท่ ี่ใหค้ วามสำ�คัญต่อระบบนเิ วศ และทำ�ใหเ้ ปน็ กฎของสงั คมทัง้ ในระดบั
ท้องถิ่น ระดับประเทศ และระดับโลก
เราทุกคนจะต้องได้เข้าใจว่ามนุษย์ทุกคนนั้นมีสิทธิในการมีชีวิตอยู่และมีความจำ�เป็นขั้นพื้นฐานที่
เท่าเทียมกัน ถ้ามนุษย์เราสามารถที่จะมีชีวิตอยู่กับธรรมชาติได้อย่างกลมกลืน รวมทั้งสามารถดูแลรักษาสิ่ง
แวดล้อมไว้ได้แล้ว ก็ย่อมจะเป็นไปได้ที่ลูกหลานของเราจะได้มีสิ่งแวดล้อมไว้ได้แล้ว ก็ย่อมจะเป็นไปได้ที่
ลูกหลานของเราจะได้มีสิ่งแวดล้อมที่ดีในอนาคต ถึงแม้ว่าเทคโนโลยีจะก่อให้เกิดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม
บ้าง แต่ทั้งหมดนี้ก็ขึ้นอยู่กับมนุษย์ทั้งสิ้น ดังนั้น มนุษย์ก็ย่อมที่จะสามารถกำ�หนดและควบคุมอนาคตอัน
เป็นจุดหมายปลายทางของมนุษย์ได้ในระดับหนึ่ง ส่วนในด้านทิศทางของการดำ�รงชีวิตให้กลมกลืนและเป็น
ส่วนหนึ่งของธรรมชาตินั้น มนุษย์จะต้องพัฒนาและปรับแนวคิด ความรู้สึก และการกระทำ�ต่อสิ่งแวดล้อม
ให้อยู่ในสภาวะที่สมดุลกัน
จะเห็นได้ว่าจรรยาบรรณสิ่งแวดล้อมนั้นที่จริงแล้ว ก็คือ จรรยาบรรณพื้นฐานของมนุษย์ที่ขึ้นอยู่กับ
ความยุติธรรมในสังคมนั่นเอง กล่าวคือ ในสังคมนี้ไม่ควรจะต้องมีการกีดกันซึ่งกันและกัน ไม่ว่าจะโดยทาง
เชื้อชาติ ศาสนา เพศ หรือแม้แต่ถิ่นที่อยู่อาศัยที่ต่างกัน
2.4 การตัดสินใจด้านสิ่งแวดล้อม (Environmental Decisions) การตัดสินใจใดๆ ที่ก่อให้เกิดผล
กระทบต่อสิ่งแวดล้อมนั้น อาจจะเกิดขึ้นได้ทั้งจากส่วนบุคคล ครอบครัว สังคม หรือแม้แต่ภาคเอกชนและ
รัฐบาล และการตัดสินใจนั้นก็มักจะไม่ได้มีการนำ�เอาเรื่องของนิเวศวิทยาเข้ามาพิจารณาด้วย สำ�หรับการ
ตัดสินใจด้านสิ่งแวดล้อมที่มีประสิทธิภาพนั้นจะต้องเกี่ยวข้องกับการพิจารณาเรื่องต่างๆ ในหลายแง่มุม จะ
ต้องมีการวิเคราะห์ทั้งในเรื่งอของเทคนิค สังคม เศรษฐศาสตร์ และนิเวศวิทยาอย่างระมัดระวัง ทั้งนโยบาย
และการปฏิบัติที่เป็นทางเลือกก็ต้องได้รับการตรวจเช็คให้แน่ใจก่อนไปสู่การตัดสินใจ เพราะสิ่งเหล่านี้จะ
ช่วยให้นโยบายที่พัฒนาขึ้นมาไม่เพียงแต่จะทำ�ให้คนในสังคมรํ่ารวยขึ้นเท่านั้น แต่จะยังช่วยรักษาคุณภาพ
สิง่ แวดลอ้ มไวไ้ ดด้ ว้ ย นอกจากนัน้ ในการตดั สนิ ใจดา้ นสิง่ แวดลอ้ มใดๆ ควรจะไดใ้ หท้ ัง้ บคุ คลและกลุม่ บคุ คล
