Page 77 - สารัตถะและวิทยวิธีทางสังคมศึกษา
P. 77
สิ่งแวดล้อมศึกษา: การประยุกต์ใช้ในการเรียนการสอนสังคมศึกษา 8-67
E E = สิ่งแวดล้อม EC
CT T C = เนื้อหา TL
T = ครู
L = ผู้เรียน
ครูในฐานะผู้ส่งผ่านความรู้ ครูในฐานะผู้ให้การปรึกษากับนักเรียน
ภาพท่ี 8.2 เปรยี บเทียบบทบาทของทั้งครแู ละนักเรยี นในการเรยี นการสอน
4.2 แบบจำ�ลองสิ่งแวดล้อมศึกษาสำ�หรับครูสังคมศึกษา โดยทั่วไปครูเป็นผู้ที่มีความรู้ มีทัศนคติ
และทักษะตามปกติอยู่แล้ว แต่สำ�หรับครูที่จะสอนสิ่งแวดล้อมศึกษาเพื่อให้บรรลุเป้าหมายได้นั้น ครูสอน
สิ่งแวดล้อมศึกษาควรมีลักษณะสำ�คัญ ดังนี้ (Unesco, 1980)
1) เป็นผู้ที่มีความสามารถและมีหลักทางการศึกษาที่ดี และสามารถนำ�ไปประยุกต์ใช้ในการ
สอนสิ่งแวดล้อมได้
2) เป็นผู้ที่มีความสามารถทางด้านเนื้อหาด้วย กล่าวคือ ต้องมีความรู้พื้นฐานทางด้าน
นิเวศวิทยา รวมทั้งทักษะที่เกี่ยวข้อง และสามารถสร้างสมดุลระหว่างคุณภาพชีวิตและคุณภาพสิ่งแวดล้อม
ให้เกิดขึ้นได้
3) เปน็ ผูท้ ีม่ คี วามสามารถในหลกั การใดๆ ทีเ่ กีย่ วขอ้ งกบั เรือ่ งสิง่ แวดลอ้ ม รวมทัง้ การวางแผน
และประเมินผลหลักสูตรสิ่งแวดล้อมศึกษาด้วย
การที่ครูจะมีประสิทธิภาพดังกล่าวมาแล้ว ครูจำ�เป็นต้องเข้าใจในหลักการของสิ่งแวดล้อมศึกษา
ซึ่งเกี่ยวข้องกับการสร้างความเข้าใจในภาพรวม และต้องมีความสามารถในการนำ�เอาแนวความคิดทางการ
ศึกษาสมัยใหม่ที่เกี่ยวข้องกับการมีส่วนร่วม การวิจัย การทดลอง และวิธีการของสหวิทยาการมาใช้ในวิธี
การแก้ปัญหา รู้จักในการประเมินผลการตอบสนองต่อปัญหา หรือสถานการณ์ที่เกิดขึ้นจริง สามารถทำ�งาน
เป็นทีม และจะต้องมีความสามารถในการนำ�เอาโรงเรียนเข้าไปสัมผัสกับชุมชนได้อย่างดี
ในการผลิตครูเพื่อให้มีความสามารถดังกล่าว IEEP ได้เสนอแบบจำ�ลองในการฝึกอบรมครู
สังคมศึกษาในระดับมัธยมศึกษาไว้โดยยึดหลักการว่า ในการศึกษาเรื่องสิ่งแวดล้อมโดยรวมนั้นเป็นแนว
ความคิดใหม่ ซึ่งเราจะต้องเรียนเพื่อที่จะให้รู้ว่าตัวเราเองเป็นส่วนหนึ่งของระบบนิเวศนี้ (Unesco, 19806)
จากภาพที่ 8.2 ที่แสดงถึงภาพรวมของสิ่งแวดล้อม จะเห็นได้ว่าสิ่งแวดล้อมมีความซับซ้อน ฉะนั้น จึงจำ�เป็น
อย่างยิ่งที่ครูจะต้องทำ�ความเข้าใจให้ถ่องแท้ว่าอะไรคือสิ่งที่ครูต้องการจะทำ� ทำ�ไม และจะทำ�อย่างไร เพราะ
สิ่งเหล่านี้ครูจะต้องสื่อให้นักเรียนได้เข้าใจอย่างถ่องแท้ด้วย
