Page 44 - การจัดประสบการณ์การเรียนรู้วิทยาศาสตร์
P. 44
2-34 การจัดประสบการณ์การเรียนรู้วิทยาศาสตร์
เรือ่ งท ี่ 2.1.4 กรดนวิ ค ลอี ิก
กรดนิวคลีอิก (nucleic acid) เป็นหน่วยพ ื้นฐานข องสารพันธุกรรมข องส ิ่งมีช ีวิตท ุกช นิด มีหน้าที่
สว่ นใหญใ่ นเชงิ พ นั ธกุ รรม และก ารแ สดงออกท างพ นั ธกุ รรมข องเซลล์ กรดน วิ ค ลอี กิ บ างช นดิ ม หี นา้ ท เี่ กีย่ วขอ้ ง
อยู่ในกระบวนการเมแทบอลิซึม ตัวอย่างเช่น อะดีโนซีน มอโนฟอสเฟต (adenosine monophosphate)
หรือเอเอ็มพ ี (AMP) อะดีโนซีนไดฟอสเฟต (adenosine diphosphate) หรือเอด ีพี (ADP) และอ ะดีโนซีน
ไตรฟอสเฟต (adenosine triphosphate) หรือเอทีพ ี (ATP) สารทั้งส ามนี้เกี่ยวข้องกับการเกิดปฏิกิริยาการ
สลายสารอาหารระดับเซลล์ และการสังเคราะห์สารช ีวโมเลกุลต ่างๆ
กรดนิวคลีอิกมีนิวคลีโอไทด์เป็นหน่วยพื้นฐาน นิวคลีโอไทด์เป็นโครงสร้างพื้นฐานของทั้ง DNA
และ RNA ประกอบด ้วย เบสท ี่ม ีไนโตรเจนเป็นอ งค์ป ระกอบ นํ้าต าลเพนโทส และห มู่ฟ อสเฟต กรดน ิวค ลีอ ิก
มีโครงสร้างได้หลายระดับเช่นเดียวกันกับโครงสร้างของโปรตีน กรดนิวคลีอิกจะถูกย่อยได้เป็นเบสที่มี
ไนโตรเจนเป็นอ งค์ป ระกอบ นํ้าตาลด ีอ อกซ ีไรโบสและไรโบส ซึ่งถ ูกด ูดซ ึมเข้าส ู่ร ่างกายได้ กระบวนการส ลาย
กรดนิวคลีอิกในสิ่งมีชีวิตแบ่งออกเป็นกระบวนการสลายนํ้าตาล และกระบวนการสลายเบสที่มีไนโตรเจน
เป็นอ งค์ป ระกอบ
1. ชนดิ ของกรดนิวค ลีอกิ *
กรดน ิวค ลีอ ิกเป็นม หโมเลกุลท ี่ม ีน ิวค ลีโอไทด์ (nucleotide) เป็นห น่วยพ ื้นฐ านในล ักษณะเดียวก ับ
ที่ก รดอ ะม ิโนเป็นห น่วยพ ื้นฐ านข องโปรตีน กรดน ิวค ลีอ ิกในส ิ่งม ีช ีวิตม ี 2 ชนิด คือ กรดด ีอ อกซ ีไรโบน ิวค ลีอ ิก
หรือดีเอ็นเอ (deoxyribonucleic acid, DNA) และกรดไรโบนิวค ลีอิก หรืออ าร์เอ็นเอ (ribonucleic acid,
RNA)
1.1 นวิ ค ลีโอไทด์ ประกอบด ้วย เบสที่ม ีไนโตรเจนเป็นองค์ประกอบ (nitrogenous base) นํ้าตาล
เพนโทส และห มู่ฟอสเฟต (phosphate group) 1-3 หมู่
1.1.1 เบสท ม่ี ไี นโตรเจนเปน็ อ งคป์ ระกอบ เป็นโครงสร้างป ระกอบด ้วยว งแหวนท ีม่ อี ะตอมข อง
คาร์บอนแ ละไนโตรเจน แบ่งเป็น 2 กลุ่ม คือ เบสพ ิวร ีน (purine) และเบสไพร ิม ิด ีน (pyrimidine)
1) เบสพ วิ ร นี มี 2 ชนิด คือ อะด ีน ีน (adenine) ใช้อ ักษรย ่อ A และก วาน ีน (guanine)
ใช้อ ักษรย่อ G เบสทั้งสองชนิดนี้พ บได้ท ั้งใน DNA และ RNA โครงสร้างแบบว งของอะดีนีน และก วาน ีน
แสดงในภาพที่ 2.16
* รวบรวมแ ละเรียบเรยี งจ าก จ ำ�รสั พรอ้ มม าศ (2548) “ชวี โมเลกลุ ” ใน เอกสารการสอนชุดวชิ าวทิ ยาศาสตรพ์ ื้นฐาน หน่วยที่
13 หน้า 85-152 นนทบุรี สาขาวิชาวิทยาศาสตร์สุขภาพ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช
