Page 18 - การจัดประสบการณ์การเรียนรู้วิทยาศาสตร์
P. 18
3-8 การจัดประสบการณ์การเรียนรู้วิทยาศาสตร์
2) สง่ิ แ วดลอ้ มท างส งั คม เป็นส ิ่งแ วดล้อมท ี่จ ะม ีล ักษณะเป็นน ามธรรม ไม่ส ามารถส ัมผัสจ ับ
ต้องได้ เกิดข ึน้ เพื่อค วามเปน็ ร ะเบยี บเรยี บร้อยข องก ารอ ยูร่ ่วมก นั เชน่ วัฒนธรรม ประเพณี ศาสนา กฎหมาย
เป็นต้น
2. องค์ป ระกอบของส่งิ แ วดลอ้ ม*
สิ่งแวดล้อมประกอบด้วยปัจจัยที่ซับซ้อนกันหลายชนิด ปัจจัยแต่ละชนิดจะมีความสัมพันธ์กับ
สิ่งมีช ีวิต และมีความส ัมพันธ์ร ะหว่างปัจจัยซึ่งกันและกันด้วย จึงเป็นการยากท ี่จะแ ยกป ัจจัยต่างๆ ออกจ าก
กันโดยไม่กระทบกระเทือนสิ่งแวดล้อมตัวอื่นๆ แต่ถ้ามีความเข้าใจเกี่ยวกับโครงสร้างและการทำ�งานของ
สิ่งแวดล้อม จะท ำ�ให้ท ราบรายละเอียดท ี่จ ะทำ�การศึกษาแ ละวัดค่าต ่างๆ ของส ิ่งแวดล ้อมนั้นๆ ว่าม าอย่างไร
โดยนักนิเวศวิทยาแ บ่งสิ่งแ วดล้อมออกเป็น 2 ส่วน คือ สิ่งแ วดล้อมท างชีวภาพหรือสิ่งแ วดล้อมท ี่ม ีช ีวิต และ
สิ่งแวดล้อมท างก ายภาพห รือส ิ่งแ วดล้อมท ี่ไม่มีช ีวิต
สิ่งแวดล้อมทั้งสองส่วนนี้มีความสัมพันธ์กันและมีผลต่อสิ่งมีชีวิตร่วมกัน ซึ่งสิ่งมีชีวิตชนิดหนึ่งจะ
มีผ ลกระทบต่อส ิ่งม ีช ีวิตอ ีกชนิดหนึ่งห รือชนิดเดียวกันก ็ได้ เมื่ออยู่ในสิ่งแ วดล้อมท างก ายภาพเดียวกัน เช่น
ต้นไม้ห ลายช นิดท ี่อ ยู่ในพ ื้นที่เดียวกัน ต้นไม้ช นิดท ี่เตี้ยก ว่าจ ะได้ร ับผ ลกร ะท บต ่อก ารเจริญเติบโตจ ากต ้นไม้
ชนิดที่สูงกว่า ทั้งนี้เพราะต้นไม้ชนิดที่สูงกว่าจะบังแสงแดดที่ส่องลงมาทำ�ให้ต้นไม้ชนิดที่เตี้ยได้รับปริมาณ
แสงแดดไมเ่ต็มท ี่ ซึ่งม ีผ ลกร ะท บต ่อก ารส ังเคราะห์ด้วยแ สง อาจจ ะส ่งผ ลให้ต ้นไม้ช นิดท ีเ่ตี้ยก ว่าเจริญเติบโต
ช้ากว่าต้นไม้ช นิดที่สูงก ว่าได้
ในช่วงเวลาหนึ่ง ปัจจัยของสิ่งแวดล้อมจะมีความแตกต่างกันทั้งในด้านปริมาณและอัตราการ
หมุนเวียนที่ผ่านเข้าและผ่านออกจากระบบ ทั้งนี้เนื่องจากสิ่งแวดล้อมมีการเคลื่อนที่อยู่เสมอ ตัวอย่างเช่น
ความร ้อนแ ละนํ้าจะมีก ารเปลี่ยนแปลงลักษณะและส ภาวะอยู่ต ลอดเวลา ซึ่งอ าจม ีก ารหมุนเวียนเป็นวัฏจักร
หรอื ก ารส ะสมอ ยใู่ นร ะบบก ไ็ ด้ และอ าจม ผี ลกร ะท บท �ำ ใหส้ ว่ นป ระกอบต า่ งๆ ทอี่ ยใู่ นส ิง่ แ วดลอ้ มต ามธ รรมชาติ
มีป ริมาณสูงขึ้นหรือลดล งได้เช่นกัน ดังภาพที่ 3.1
*รวบรวมแ ละเรยี บเรยี งจ าก บญุ เสรมิ พลู ส งวน (2530) “ความร พู้ ืน้ ฐ านท างส ิง่ แ วดลอ้ ม” ใน เอกสารก ารส อนช ดุ ว ชิ าว ทิ ยาการ
สิ่งแ วดล้อมส ำ�หรับโรงเรียนและช ุมชน หน่วยท ี่ 1 หน้า 6-8 นนทบุรี สาขาว ิชาศ ึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยส ุโขทัยธ รร มาธิร าช
