Page 17 - การพัฒนาทักษะและประสบการณ์วิชาชีพ สำหรับผู้นำทางการศึกษา
P. 17
ภาวะผู้นำ�และการบริหารการเปลี่ยนแปลง 2-7
9. ภาวะผู้นำ�ในฐานะที่เป็นผลปฏิสัมพันธ์ เป็นผลของการกระทำ�ของกลุ่ม ซึ่งเกิดจากปฏิสัมพันธ์
ระหว่างผู้นำ�กับผู้ตาม และปฏิสัมพันธ์ระหว่างผู้ตามด้วยกันเอง
10. ภาวะผู้นำ�ในฐานะที่เป็นความแตกต่างของบทบาท บทบาทของผู้นำ�แตกต่างจากบทบาทของ
ผู้ตาม บทบาทของภาวะผู้นำ�เป็นการประสานสัมพันธ์ของบทบาทต่างๆ ในกลุ่มและควบคุมชี้นำ�กิจกรรมเพื่อ
การบรรลุเป้าหมาย
11. ภาวะผู้นำ�ในฐานะที่ส่งเสริมความสัมพันธ์ระหว่างบุคคล ผู้นำ�ทำ�หน้าที่กำ�หนดขอบข่ายและ
ส่งเสริมความสัมพันธ์ระหว่างบุคคล กำ�หนดช่องทางและเครือข่ายของการติดต่อสื่อสาร ตลอดจน
กระบวนการของการติดต่อสื่อสารระหว่างบุคคล
ยูคล์ (Yukl, 1989: 2) กล่าวว่า ภาวะผู้นำ� หมายถึง กระบวนการใช้อิทธิพลโน้มน้าวที่มีผลต่อการ
ตดั สนิ ใจของกลุม่ หรอื วตั ถปุ ระสงคข์ ององคก์ ารหรอื กระบวนการใชอ้ ทิ ธพิ ล กระตุน้ พฤตกิ รรมการท�ำ งานเพือ่
บรรลุวตั ถุประสงค์ และโนม้ น้าวหรือใช้อิทธพิ ลตอ่ กลุ่ม และเป็นกระบวนการรักษาสภาพกลุม่ และวฒั นธรรม
ของกลุ่ม
กิลล์ (Gill, 2007) กล่าวถึง ความหมายของภาวะผู้นำ� หมายถึง การเรียนรู้ ความสามารถในการนำ�
และจูงใจให้คนปฏิบัติตาม โดยที่ภาวะผู้นำ�ไม่ได้มาจากสัญชาตญาณมนุษย์ แต่ภาวะผู้ต้องเรียนรู้จาก
ประสบการณ์ในชีวิตประจำ�วันของคนอื่นๆ ส่วนความเป็นธรรมชาติและคุณภาพของภาวะผู้นำ�นั้นมาจาก
บุคลิกภาพและลักษณะส่วนบุคคลของผู้นำ�เอง
นอร์ทเฮ้าส์ (Northouse, 2009) ได้สรุปความหมายของภาวะผู้นำ�ที่สะท้อนให้เห็นในตัวของผู้นำ�
ได้เป็น 4 กลุ่ม ได้แก่ คุณลักษณะภายในตนซึ่งผู้นำ�จะใช้เพื่อให้มีอิทธิพลต่อวิธีที่ผู้นำ�จะใช้นำ�ผู้ตาม ความ
สามารถที่จะเป็นผู้นำ�ซึ่งรวมไปถึงความสามารถในการนำ� ทักษะในการใช้ภาวะผู้นำ�เพื่อการบริหารจัดการไป
สู่ความสำ�เร็จและพฤติกรรมที่ถูกแสดงเมื่ออยู่ในบทบาทที่จะใช้ภาวะผู้นำ�ของบุคคล
กล่าวโดยสรุป ภาวะผู้นำ� หมายถึง องค์ประกอบในตัวของบุคคลที่แสดงออกให้เห็นถึงวิธีการหรือ
กระบวนการซึ่งส่งผลให้เกิดอิทธิพลต่อทัศนคติ ความเชื่อและพฤติกรรมของบุคคลหรือกลุ่มบุคคล โดย
พยายามที่จะทำ�ให้บุคคลหรือกลุ่มบุคคลประพฤติปฏิบัติตามเพื่อที่จะนำ�ไปสู่การบรรลุเป้าหมายของกลุ่ม
ตามที่ได้กำ�หนดไว้ ภาวะผู้นำ�มีได้ในตัวบุคคลทุกคน ซึ่งอาจดำ�รงตำ�แหน่งหัวหน้าหรือไม่ก็ได้
ความส�ำ คญั ของภาวะผนู้ ำ�
ภาวะผู้นำ�มีความสำ�คัญและจำ�เป็นอย่างยิ่งสำ�หรับผู้นำ�หรือผู้บริหารในการบริหารงานร่วมกับผู้อื่น
หรือผู้ใต้บังคับบัญชา ซึ่งต้องให้เพื่อนร่วมงานหรือผู้ใต้บังคับบัญชาปฏิบัติงานด้วยความเต็มใจและมี
ความพึงพอใจ รวมทั้งเป็นปัจจัยที่สำ�คัญประการหนึ่งที่มีส่วนในการกำ�หนดความอยู่รอดและความเจริญ
เติบโตขององค์การซึ่งวิโรจน์ สารรัตนะ (2542: 22-25) กล่าวถึงความสำ�คัญของภาวะผู้นำ�ว่า ภาวะผู้นำ�มี
ความสำ�คัญอย่างน้อย 3 ประการ คือ
1. เป็นกุญแจสำ�คัญในการพัฒนาผู้บริหารที่มีประสิทธิผล ทักษะภาวะผู้นำ�จึงเป็นส่วนสำ�คัญที่จะ
ทำ�ให้การบริหารมีความเติบโตก้าวหน้า หากต้องการประสบความสำ�เร็จจะต้องพัฒนาทักษะภาวะผู้นำ�
