Page 30 - การพัฒนาทักษะและประสบการณ์วิชาชีพ สำหรับผู้นำทางการศึกษา

2-20 การพัฒนาทักษะและประสบการณ์วิชาชีพสำ�หรับผู้นำ�ทางการศึกษา

จากตารางที่ 2.2 แสดงความฉลาดทางอารมณ์ที่มีต่อความมีประสิทธิผลของผู้นำ� ซึ่งจำ�แนก
รายละเอียดได้ ดังนี้

1. สมรรถนะที่เกี่ยวกับตนเอง (personal competence) เป็นสมรรถนะที่ผู้นำ�ใช้เพื่อบริหารจัดการ
กับตนเอง ซึ่งประกอบด้วย

1.1 ด้านความสามารถตระหนักรู้อารมณ์ตนเอง (self-awareness) มีสมรรถนะที่สำ�คัญอยู่
3 ประการ ได้แก่

1.1.1 สมรรถนะในการตระหนกั รูต้ นเอง (emotional self-awareness) เปน็ ความสามารถ
ของผู้นำ�ที่พยายามควบคุมและปรับกลไกภายในตนเอง และเข้าใจดีว่าถ้าตนแสดงความรู้สึกเช่นนั้นออกไป
ทันทีทันใด จะส่งผลกระทบต่อคนรอบข้างและงานที่ทำ�อย่างไร ผู้นำ�ที่มีสมรรถนะนี้สูงจะสามารถมองเห็น
ภาพรวมของปัญหาที่สลับซับซ้อนได้ดี จึงพร้อมที่จะปรับเปลี่ยนวิธีการแสดงออกที่เหมาะสมกว่าได้โดย
ฉับพลัน ผู้นำ�ที่สามารถตระหนักรู้ตนเองได้ดีมักเป็นคนที่ตรงไปตรงมาและจริงใจ กล้าพูดอย่างเปิดเผยถึง
สภาพอารมณ์ของตนและยอมรับผิดถ้าตนแสดงออกที่ไม่เหมาะสม

1.1.2 สมรรถนะในการประเมินตนเองได้ถูกต้อง (accurate self-assessment) ผู้นำ�ที่มี
ความสามารถตระหนกั รูต้ นเองสงู จะเขา้ ใจถงึ จดุ แขง็ (strength) และจดุ ออ่ น (limitation) ของตนไดด้ จี งึ มกั
มอี ารมณข์ นั กบั การกระท�ำ ของตนอยูบ่ อ่ ยครัง้ คนรอบขา้ งจะใหค้ วามชืน่ ชมตอ่ ผูน้ �ำ ทีห่ มัน่ เรยี นรูส้ ิง่ ใหมๆ่ เพือ่
ปรบั ปรงุ ตนเองและความมใี จกวา้ งในการรบั ฟงั ขอ้ มลู ยอ้ นกลบั ตลอดจนค�ำ วพิ ากษว์ จิ ารณเ์ ชงิ สรา้ งสรรคจ์ าก
ผู้อื่น สมรรถนะในการประเมินตนเองได้อย่างถูกต้อง ช่วยให้ผู้นำ�รู้ว่าเมื่อไรที่ตนควรร้องขอความช่วยเหลือ
จากผู้อื่น และที่ใดบ้างที่ตนสามารถเสริมสร้างทักษะและความแข็งแกร่งใหม่ๆ ต่อการเป็นผู้นำ�ของตน

1.1.3 สมรรถนะด้านความมั่นใจ (self-confidence) การที่ผู้นำ�รู้ถึงขีดความสามารถ
ของตนได้อย่างถูกต้อง ช่วยให้ผู้นำ�รู้จักเลือกใช้จุดเด่นของตนเองในการปฏิบัติงานได้อย่างเต็มที่ ผู้นำ�ที่มี
ความมั่นใจพร้อมที่จะเผชิญกับงานหรือสถานการณ์ที่ยากลำ�บากได้ดี ทั้งนี้ เพราะชอบยืนหยัดต่อสู้เอาชนะ
อุปสรรคด้วยความแน่วแน่ ด้วยคุณลักษณะเช่นนี้จึงทำ�ให้ผู้นำ�โดดเด่นอยู่แถวหน้าของบุคคลอื่น สมรรถนะ
ด้านความมั่นใจจึงเป็นคุณสมบัติที่สำ�คัญต่อการเป็นผู้นำ�

1.2 ด้านความสามารถบริหารจัดการตนเอง (self-management) มีสมรรถนะที่สำ�คัญอยู่
6 ประการ ได้แก่

1.2.1 สมรรถนะในการควบคุมอารมณ์ตนเอง (emotional self-control) ผู้นำ�ที่มีความ
สามารถควบคมุ อารมณต์ นเองไดส้ งู จะมวี ธิ กี ารในการจดั การกบั ภาวะสบั สนทางอารมณต์ ลอดจนภาวะกดดนั
ภายในตนได้ดีหรืออย่างน้อยก็สามารถหาทางออกใหม่ที่ก่อให้เกิดประโยชน์ จุดเด่นของการควบคุมตนเอง
ของผู้นำ�ก็คือ มีความสงบนิ่ง ไม่หวั่นไหว และมีสติตลอดเวลาที่เผชิญกับภาวะวิกฤตที่มีความเครียดสูง ไม่
แสดงอารมณ์เสียง่ายๆ เมื่อต้องประสบเหตุการณ์ต่างๆ ที่รบกวนจิตใจในชีวิตประจำ�วัน

1.2.2 สมรรถนะดา้ นความโปรง่ ใส (transparency) ผนู้ �ำ ทมี่ คี วามโปรง่ ใส ยดึ มนั่ ตอ่ คา่ นยิ ม
ในการดำ�รงชีวิต ความโปร่งใส หมายรวมถึง การเปิดเผยถึงความรู้สึก ความเชื่อและการกระทำ�ที่แท้จริงของ
ตนเองให้ผู้อื่นเห็น มีความคงเส้นคงวาในการคิด การพูดและการกระทำ�ที่สอดคล้องกัน นำ�ไปสู่ความเป็น