Page 37 - การพัฒนาระบบการจัดการเรียนรู้
P. 37
การประเมินหลักสูตร 7-27
3.3.5 ควรดำ�เนินการประเมินทั้งตามวัตถุประสงค์ของหลักสูตรและผลกระทบอื่นที่เกิด
นอกเหนือจากวัตถุประสงค์ของหลักสูตร
4. รูปแบบการประเมินของเคริ ์กแพททริก
เคิร์กแพททริก (Kirkpatrick, 1998) เป็นผู้นำ�เสนอแนวคิดและรูปแบบการประเมินหลักสูตร
ฝกึ อบรม โดยไดอ้ ธบิ ายแนวคดิ เกย่ี วกบั การประเมนิ หลกั สตู รฝกึ อบรม 4 ระดบั ซง่ึ ตามทศั นะของเคริ ก์ แพททรกิ
เห็นว่า การฝึกอบรมที่เน้นในลักษณะของหลักสูตรและโครงการฝึกอบรมนั้นจะช่วยให้ผู้ผ่านการอบรมมี
ความรู้เพิ่มขึ้น มีการปรับปรุงทักษะการทำ�งานดีขึ้น และมีการเปลี่ยนแปลงเจตคติต่อการทำ�งาน ทำ�ให้เกิด
การปรับปรุงการทำ�งาน ในปัจจุบันหรือพัฒนางานในอนาคต การฝึกอบรมจึงเป็นการช่วยเหลือบุคลากรให้
สามารถปฏิบัติงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ ในการฝึกอบรมใดๆ ควรจะจัดให้มีการประเมินผลการฝึกอบรม
ซึ่งถือเป็นสิ่งจำ�เป็นที่จะช่วยให้รู้ว่าการจัดหลักสูตรหรือโครงการฝึกอบรมมีประสิทธิผลเพียงใด
4.1 เหตุผลในการประเมิน เคิร์กแพททริก (Kirkpatrick, 1998: 16) เห็นว่า การประเมินผลการ
ฝึกอบรมจะทำ�ให้มีเหตุผลในการตัดสินใจเกี่ยวกับหลักสูตรฝึกอบรมอย่างน้อย 3 ประการ ดังนี้
4.1.1 หลักสูตรฝึกอบรมนั้นเป็นไปตามวัตถุประสงค์/เป้าหมายของสถานศึกษา องค์กรหรือ
เกิดประโยชน์ต่อสถานศึกษาหรือองค์กรในลักษณะใดบ้าง
4.1.2 ควรยุติหลักสูตรหรือโครงการฝึกอบรมชั่วคราวก่อนหรือควรดำ�เนินการต่อไป
4.1.3 ช่วยให้ได้สารสนเทศว่า ควรปรับปรุงหรือพัฒนาหลักสูตรหรือโครงการฝึกอบรมใน
อนาคตในส่วนใดบ้างและปรับปรุงอย่างไร
4.2 แนวทางในการประเมิน เคิร์กแพททริก (Kirkpatrick, 1998: 19) ได้เสนอรูปแบบการ
ประสิทธิผลของการฝึกอบรม โดยแบ่งการประเมินออกเป็น 4 ระดับ ดังนี้
4.2.1 การประเมนิ ปฏกิ ริ ยิ า (reaction evaluation) เปน็ การตรวจสอบความรูส้ กึ หรอื ความพอใจ
ของผู้เรียนหรือผู้เข้าอบรมต่อหลักสูตรการฝึกอบรม โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อต้องการทราบว่า ผู้เรียนหรือ
ผู้เข้าอบรมมีความรู้สึกอย่างไรต่อการฝึกอบรม มีความพึงพอใจต่อการฝึกอบรมหรือไม่ เพียงใด เช่น ความ
พึงพอใจต่อหลักสูตร เนื้อหา กิจกรรม และวิธีการฝึกอบรม รวมทั้งความรู้ ความสามารถ และเทคนิคการ
ถ่ายทอดของวิทยากรตรงตามความต้องการหรือทำ�ให้ผู้เข้าอบรมมีความพึงพอใจหรือไม่ เพียงใด
4.2.2 การประเมินผลการเรียนรู้ (learning evaluation) เป็นการตรวจสอบผลการเรียนรู้ที่ได้
จากหลักสูตรการฝึกอบรม โดยควรตรวจสอบให้ครอบคลุมทั้งด้านความรู้ (knowledge) ทักษะ (skills)
และเจตคติ (attitude) ตามแนวคิดของเคิร์กแพททริก เขาเชื่อว่าในการฝึกอบรมสามารถที่จะสอนหรือ
พัฒนาบุคคลให้มีความรู้ เกิดทักษะและเปลี่ยนแปลงเจตคติได้ จึงต้องมีการประเมินผลการเรียนรู้ โดยมี
วัตถุประสงค์เพื่อต้องการทราบว่า ผู้เข้าอบรมได้รับความรู้ ได้ปรับปรุงและพัฒนาทักษะอะไรบ้าง และมี
เจตคติต่อการทำ�งานที่เปลี่ยนแปลงไปจากเดิมหรือไม่ เพียงใด ทั้งนี้ เพราะว่าถ้าบุคคลมีการเรียนรู้น้อยหรือ
ไม่มีการเรียนรู้ ก็จะพบว่าไม่มีการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรม ความรู้ ทักษะและเจตคติจึงเป็นองค์ประกอบ
พื้นฐานสำ�คัญที่จะช่วยให้เกิดการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมการทำ�งานของผู้เข้าอบรมในโอกาสต่อไป
