Page 45 - การพัฒนาระบบการจัดการเรียนรู้
P. 45
การประเมินหลักสูตร 7-35
การประยุกต์รูปแบบการประเมินของสเตคเพื่อประเมินหลักสูตรมีข้อควรพิจารณา ดังนี้
1) การประเมินมุ่งที่จะศึกษาในเรื่องการบรรยายและการตัดสินคุณค่าของหลักสูตร
2) การประเมินให้ความสำ�คัญกับสิ่งที่มีมาก่อน การปฏิบัติและผลลัพธ์ จึงเป็นรูปแบบการ
ประเมินที่เน้นการประเมินก่อน ระหว่างและหลังการใช้หลักสูตร โดยพิจารณาความเป็นเหตุเป็นผลของสิ่ง
ที่มีมาก่อนต่อผลของการปฏิบัติระหว่างการใช้หลักสูตร และผลของสิ่งที่มีมาก่อนและการปฏิบัติต่อผลลัพธ์
ของหลักสูตร พร้อมทั้งพิจารณาความสอดคล้องของสภาพที่เป็นจริงกับสภาพที่คาดหวังทำ�ให้สามารถระบุ
สาเหตุของความสำ�เร็จและความไม่สำ�เร็จของหลักสูตรได้
3) การประเมินมีการตัดสินคุณค่าเทียบกับเกณฑ์มาตรฐานซึ่งเป็นได้ทั้งเกณฑ์สัมบูรณ์และ
เกณฑ์สัมพัทธ์ทำ�ให้ได้สารสนเทศเพื่อใช้ในการตัดสินใจเลือกหลักสูตรที่มีอยู่
7. รูปแบบการประเมินของสตัฟเฟลิ บมี
สตัฟเฟิลบีม (Stufflebeam) ได้เสนอแนวคิดเกี่ยวกับรูปแบบการประเมินที่เรียกว่า ซิปโมเดล
(CIPP Model) ซึ่งเป็นรูปแบบการประเมินที่รู้จักกันอย่างแพร่หลาย เป็นรูปแบบการประเมินที่มีระบบ
แบบแผนอย่างชัดเจนและสามารถนำ�ไปใช้ในการประเมินหลักสูตรหรือโครงการต่างๆ ได้อย่างกว้างขวาง
คำ�ว่า CIPP ย่อมาจากคำ�ว่า Context (บริบทหรือสภาวะแวดล้อม) Input (ปัจจัยเบื้องต้น) Process
(กระบวนการ) และ Product (ผลผลิต) ซึ่งสามารถวิเคราะห์ได้ว่า แนวคิดการประเมินของสตัฟเฟิลบีมนี้ ได้
ยึดหลักของ การวิเคราะห์ระบบ (system analysis) หรือวิธีการเชิงระบบ (systems approach) สตัฟเฟิลบีม
ได้ให้ความหมายของการประเมินว่า เป็นวิธีการศึกษาหรือสืบค้นหาคุณค่าของสิ่งที่มุ่งประเมินอย่างเป็น
ระบบ การประเมินจึงเป็นกระบวนที่จัดหา นำ�เสนอสารสนเทศและนำ�ไปประยุกต์ใช้ในการอธิบายและ
การตดั สนิ คณุ คา่ และคณุ ประโยชนใ์ นการตดั สนิ ใจหาทางเลอื กทีเ่ หมาะสมในการด�ำ เนนิ การเกีย่ วกบั หลกั สตู ร
(Stufflebeam and Shinkfield, 2007: 326)
7.1 ลักษณะของการประเมิน จากความหมายของการประเมินตามทัศนะของสตัฟเฟิลบีมชี้ให้เห็น
ว่า การประเมินมีลักษณะที่สำ�คัญ 3 ประการ ดังนี้
7.1.1 จุดมุ่งหมายที่สำ�คัญของการประเมิน คือการจัดหาสารสนเทศเพื่อนำ�มาใช้ในการ
ตัดสินใจ คุณค่าของการประเมินจะมากน้อยเพียงใด จึงขึ้นอยู่กับสารสนเทศที่ได้มานั้นสามารถที่จะนำ�ไป
ใช้ประโยชน์ในการตัดสินใจได้มากน้อยเพียงใด
7.1.2 การประเมินเปน็ กระบวนการที่เปน็ วัฏจกั ร กลา่ วคือเปน็ กระบวนการที่มคี วามต่อเนื่อง
ที่ครบวงจรของการดำ�เนินการเกี่ยวกับหลักสูตร ตั้งแต่เริ่มต้นพัฒนาหลักสูตรจนกระทั่งสิ้นสุดเมื่อการใช้
หลักสูตรครบวงจร
7.1.3 กระบวนการประเมิน ประกอบด้วยขั้นตอนที่สำ�คัญๆ 3 ขั้นตอน คือ (1) การระบุ
หรือบรรยายข้อมูล การเก็บรวบรวมข้อมูล (2) การวิเคราะห์ข้อมูล และ (3) การจัดเตรียมสารสนเทศให้กับ
ผู้บริหารและผู้เกี่ยวข้องนำ�ไปใช้ประกอบการตัดสินใจเกี่ยวกับหลักสูตร
7.2 วิธีการประเมิน วิธีการประเมินโดยใช้รูปแบบการประเมินซิป จะเกี่ยวข้องกับลักษณะของการ
ตดั สนิ ใจ ซงึ่ จ�ำ เปน็ ตอ้ งอาศยั สารสนเทศทไี่ ดจ้ ากการประเมนิ มาชว่ ยในการตดั สนิ ใจ 4 ลกั ษณะ คอื การตดั สนิ ใจ
