Page 21 - ศิลปะกับสังคมไทย
P. 21
ถึงบางพูดพูดดเี ปน็ ศรีศักดิ์ วรรณกรรมกบั สงั คมไทย 8-11
แม้นพูดช่วั ตวั ตายทำ�ลายมติ ร มคี นรักรสถอ้ ยอรอ่ ยจิต
ถึงบ้านใหมใ่ จจติ ก็คิดอา่ น จะชอบผิดในมนษุ ยเ์ พราะพดู จาฯ
ขอให้สมคะเนเถิดเทวา จะหาบ้านใหมม่ าดเหมือนปรารถนา
จะไดผ้ าสุกสวสั ด์จิ ำ�กดั ภัย
(นริ าศภเู ขาทอง. 2518: 155)
เม่ือสุนทรภู่เดินทางผ่านตำ�บลบางพูด และตำ�บลบ้านใหม่ สุนทรภู่ได้เช่ือมโยงชื่อสถานที่
กับความรู้สึกนึกคิดของตนเองว่าการพูดดีเป็นสิ่งสำ�คัญเพราะจะทำ�ให้มีคน “รักรสถ้อย” หรือเป็นที่รัก
ของบุคคลอื่น ตรงกันข้ามการพูดช่ัวจะเป็นการ “ทำ�ลายมิตร” และอาจจะทำ�ให้ผู้พูดถึงแก่ความตายได้
ในขณะที่เม่ือสุนทรภู่เดินทางผ่านตำ�บลบ้านใหม่ ก็มีความปรารถนาท่ีจะได้มีบ้านหลังใหม่ จะเห็นได้ว่า
การเลน่ ซาํ้ ค�ำ ของสนุ ทรภจู่ ากบทประพนั ธข์ า้ งตน้ นอกจากเปน็ การชว่ ยเพมิ่ ความไพเราะใหแ้ กบ่ ทประพนั ธ์
แล้ว ยังเป็นการให้ข้อคิดท่ีเป็นประโยชน์แก่ผู้อ่านผู้ฟัง และทำ�ให้ผู้อ่านผู้ฟังเข้าใจถึงสภาพชีวิตของ
สุนทรภู่ในสมยั นนั้ ไดอ้ ย่างชดั เจน
2.1.3 การเล่นเสียงคำ�ซํ้า เป็นการนำ�คำ�คำ�เดียวกันมาเรียงร้อยในบทประพันธ์เพื่อให้เกิด
การซาํ้ เสียงไปมา เชน่ ในบทชมนกจากบทเหเ่ รือ พระนพิ นธใ์ นเจา้ ฟ้าธรรมธเิ บศ ความว่า
รอนรอนสุรยิ โอ ้ อัสดง
เรอื่ ยเรอื่ ยลับเมรลุ ง คาํ่ แลว้
รอนรอนจิตจำ�นง นชุ พ่ี เพยี งแม่
เรอ่ื ยเร่อื ยเรียมคอยแกว้ คลบั คลา้ ยเรยี มเหลียวฯ
(บทเหเ่ รือ. 2516: 30)
จากค�ำ ประพนั ธข์ า้ งตน้ กวเี ลน่ ค�ำ “รอนรอน” และ “เรอื่ ยเรอ่ื ย” ซงึ่ เปน็ การใชค้ �ำ ทใี่ หค้ วาม
รสู้ กึ ถงึ ความเคลอ่ื นไหวอยา่ งชา้ ๆ กลา่ วคอื ท�ำ ใหผ้ อู้ า่ นผฟู้ งั มองเหน็ ภาพพระอาทติ ยท์ กี่ �ำ ลงั คอ่ ยๆ เคลอื่ น
คล้อยลบั ลงในยามเย็น เชน่ เดียวกบั ความรูส้ ึกของกวที ย่ี ังคงคิดถงึ นางไม่เส่ือมคลาย
2.1.4 การใช้คำ�ซ้ําเป็นกระสวน เป็นการเรียงร้อยคำ�ที่มีเสียงใกล้เคียงกันและมีคำ�ซํ้ากัน
บางส่วนด้วยจำ�นวนคำ�เท่าๆ กัน เพื่อสร้างจังหวะให้แก่บทประพันธ์ เช่น ท่ีปรากฏในเรื่องลิลิตพระลอ
ตอนหนึง่ วา่
...พระบาทเสดจ็ บมชิ า้ พลหวั หนา้ พะกนั แกวง่ ตาวฟนั ฉฉาด แกวง่ ดาบฟาดฉฉดั
ร้องหอกซดั ยยงุ่ ซรอ้ งหอกพุ่งยย้าย ข้างซ้ายรบบมคิ ลา ขา้ งขวารบบมแิ คล้ว แกลว้ แลแกลว้ ชงิ ข้า
กล้าแลกกล้าชงิ ขัน รุมกนั พงุ่ กันแทง เขา้ ตอ่ แยง้ ต่อยุทธ์...
(ลลิ ิตพระลอ. 2543: 3)
