Page 34 - ความรู้ทางสังคมศาสตร์และเทคโนโลยี สำหรับนักนิเทศศาสตร์
P. 34
2-24 ความร้ทู างสงั คมศาสตรแ์ ละเทคโนโลยสี �ำ หรับนกั นิเทศศาสตร์
กิจกรรม 2.2.1
จงสรุปแนวคิดทฤษฎโี ครงสร้างหน้าท่ี
แนวตอบกิจกรรม 2.2.1
แนวคิดทฤษฎีโครงสร้างหน้าท่ี (Structural-functional theory) เป็นการศึกษาสังคมโดย
พิจารณาส่วนตา่ งๆ ของสังคมแต่ละสว่ น คลา้ ยกบั ร่างกายมนุษย์ ทีม่ ีลกั ษณะเป็นระบบซ่งึ มีองค์ประกอบ
ย่อยต่างๆ ที่ต่างก็ท�ำหน้าที่ของตนเพื่อให้สังคมด�ำรงอยู่ได้อย่างมีเสถียรภาพ องค์ประกอบต่างๆ เช่น
ครอบครวั ศาสนา การเมอื ง เป็นต้น โดยศกึ ษาถงึ หน้าทีข่ องส่วนต่างๆ มีความสัมพนั ธ์ซ่งึ กนั และกันเปน็
สังคมทง้ั หมดอย่างไร
เร่ืองที่ 2.2.2
แนวคิดทฤษฎีความขัดแย้ง
ความขดั แยง้ เกิดข้นึ อยเู่ สมอๆ ในทกุ สังคมมนุษย์ โดยเกิดไดใ้ นทุกระดับของหนว่ ยสังคม ตง้ั แต่
หนว่ ยจลุ ภาคไปยงั หนว่ ยมหภาค เชน่ ความขดั แยง้ ภายในจติ ใจ แทบทกุ คนจาํ เปน็ ตอ้ งทาํ สง่ิ ใดสงิ่ หนง่ึ ทงั้
ทไ่ี มต่ ้องการหรือไม่แนใ่ จวา่ ตอ้ งการจะทาํ ส่ิงนี้คือความขดั แยง้ ระหวา่ งการกระทําและความคิดภายในตัว
ของเราเอง ความขัดแย้งจะขยายวงกว้างมากขึ้นเมื่อบุคคลอยู่ร่วมกันมากกว่าหน่ึงคนขึ้นไป เช่น การ
ทะเลาะเบาะแวง้ หรอื ขัดแย้งกันของคสู่ ามีภรรยา ภายในครอบครวั พ่อ แม่ ลูก ปู่ ยา่ ตา ยาย ซ่งึ มคี วาม
สัมพันธก์ นั ทางสายเลอื ดก็เกิดการทะเลาะเบาะแว้งอย่บู ่อยๆ ความรนุ แรงของแตล่ ะครอบครวั ก็ตา่ งกันไป
จะเห็นได้ว่าความขัดแย้งสามารถเริ่มได้จากระดับบุคคลเรื่อยไปถึงครอบครัว ระดับชุมชนสังคม ระดับ
ประเทศและระดบั นานาชาตลิ ้วนเกดิ ความขัดแย้งไดท้ ัง้ สนิ้
แนวคดิ ทฤษฎคี วามขดั แยง้ (Conflict theory) เปน็ การศกึ ษาทำ� ความเขา้ ใจพฤตกิ รรมของสงั คม
ผา่ นความขดั แยง้ ระหวา่ งกลมุ่ ตา่ งๆ และบคุ คลตา่ งๆ เพราะตา่ งตอ้ งแขง่ ขนั ในการเปน็ เจา้ ของทรพั ยากรท่ี
มคี า่ และหายาก สมมตฐิ านเบอื้ งตน้ ของทฤษฎนี มี้ องวา่ สงั คมทกุ สงั คมเกดิ ขน้ึ บนความขดั แยง้ และจะพฒั นา
หรือเปล่ียนแปลงไปก็บนความขัดแย้งเช่นกัน ทฤษฎีน้ีเริ่มต้นท่ีความเชื่อคล้ายกันทฤษฎีโครงสร้างหน้าท่ี
ทว่ี า่ สงั คมประกอบดว้ ยระบบตา่ งๆ ซง่ึ ตา่ งกม็ บี ทบาทหนา้ ทแ่ี ละกระทำ� ตามบทบาทหนา้ ทข่ี องตน แตท่ ฤษฎี
ความขดั แยง้ ไดข้ ยายความเพมิ่ เตมิ วา่ ระบบตา่ งๆ ในสงั คมทเ่ี กดิ ขน้ึ และดำ� เนนิ ไปนน้ั มคี วามไมเ่ สมอภาค
หรอื ไมเ่ ทา่ เทยี มกนั ระบบทเ่ี หนอื กวา่ จะเอารดั เอาเปรยี บหรอื ครอบงำ� ระบบทด่ี อ้ ยกวา่ จนทำ� ใหเ้ กดิ ความขดั แยง้
ในสงั คมขึน้ และความขดั แยง้ น้เี องน�ำไปสกู่ ารด้ินรนตอ่ สู้ และเปลี่ยนแปลงไปสู่สงั คมท่ดี ขี ้ึน การเปลีย่ น-
แปลงจงึ เกิดข้นึ จากภายในมากกว่าความขดั แย้งท่เี กิดจากภายนอก
