Page 44 - ความรู้ทางสังคมศาสตร์และเทคโนโลยี สำหรับนักนิเทศศาสตร์
P. 44
2-34 ความร้ทู างสงั คมศาสตร์และเทคโนโลยีส�ำ หรับนักนเิ ทศศาสตร์
2.6 ยิ่งมีการปฏิบัติตามบรรทัดฐานแห่งความยุติธรรมในการแลกเปล่ียนน้อยลงไปเท่าใด
คสู่ มั พนั ธท์ ไ่ี มไ่ ดร้ บั ความยตุ ธิ รรมในการแลกเปลย่ี นกจ็ ะยง่ิ แสดงออกทางลบตอ่ อกี ฝา่ ยหนงึ่ มากขน้ึ ซงึ่ เปน็
ลกั ษณะทต่ี ่อเนอื่ งจากหลกั การซ่งึ กลา่ วมาแลว้
2.7 ยง่ิ ความสมั พนั ธแ์ ลกเปลย่ี นเกดิ ความสมดลุ และความมนั่ คงขน้ึ ในบางหนว่ ยสงั คม กย็ ง่ิ
เปน็ ไปได้มากว่าความสัมพันธ์แลกเปลี่ยนในหนว่ ยสังคมอน่ื จะไมส่ มดลุ และม่ันคง เปน็ หลกั การที่ตอ่ เนือ่ ง
จากหลกั การที่ผา่ นมากล่าวคอื หากความสมั พนั ธแ์ ลกเปลย่ี นของบางหน่วยสังคม เช่น สถาบันการเมือง
การปกครอง มีความสมดุลและม่ันคง ความสัมพันธ์แลกเปล่ียนของอีกบางหน่วยสังคมในสังคมเดียวกัน
เชน่ เศรษฐกจิ ครอบครวั ศาสนาจะไมส่ มดลุ และมน่ั คง ทงั้ นอ้ี าจจะเนอื่ งจากการทมุ่ เททรพั ยากรและความ
เอาใจใส่น้อยกวา่ สถาบนั การเมือง การปกครอง
2.8 ผู้ที่มีอ�ำนาจคือผู้ที่สามารถท�ำให้ผู้อื่นในความสัมพันธ์แลกเปล่ียนยอมปฏิบัติตาม
แนวทางของตน และจะเป็นผู้ที่สามารถรวบรวมหรือดึงเอาบริการหรือประโยชน์น้ันไว้ได้มาก หรืออาจ
ลงโทษโดยคดิ คา่ บรหิ ารจดั การการแลกเปลยี่ นแพงขนึ้ ตามความพอใจ แตก่ รณที ว่ี า่ อาจไมเ่ กดิ ขน้ึ เสมอไป
เพราะถ้ามีทางเลอื กในการแลกเปล่ียนมากก็ไม่สามารถบงั คับให้ยอมตามได้
กิจกรรม 2.2.4
จงสรุปแนวคดิ ทฤษฎีการแลกเปลี่ยนมาพอสังเขป
แนวตอบกิจกรรม 2.2.4
แนวคดิ ทฤษฎกี ารแลกเปลย่ี น หรอื ทฤษฎปี รวิ รรตนยิ ม (Exchange theory) มหี ลกั การวา่ มนษุ ย์
แตล่ ะคนมคี วามตอ้ งการและความจำ� เปน็ หลายอยา่ งในการดำ� รงชวี ติ จงึ ตอ้ งตดิ ตอ่ สมั พนั ธก์ นั เพอ่ื แลกเปลยี่ น
ส่ิงต่างๆ เพ่ือสนองความต้องการและความจ�ำเป็นของตน โดยในการแลกเปล่ียนสิ่งของกันแต่ละคนก็
ต้องการมลู คา่ สงู สุดสำ� หรับสงิ่ ของของตนเอง และความสัมพันธ์แลกเปล่ยี นน้ีเองจะดำ� รงอย่ไู ด้ตราบเทา่ ที่
คสู่ มั พันธ์คิดว่าตนเองได้ก�ำไร หรือคิดวา่ การแลกเปล่ยี นน้ันมีความยตุ ิธรรม โดยอาจแบ่งการแลกเปลีย่ น
ออกเปน็ สองลักษณะ คอื การแลกเปลีย่ นระดับบคุ คลและการแลกเปลี่ยนรวมหมู่
