Page 91 - ความรู้ทางสังคมศาสตร์และเทคโนโลยี สำหรับนักนิเทศศาสตร์
P. 91
ความรดู้ า้ นการเมอื งการปกครอง 4-81
2) เทศบาล ตามพระราชบญั ญัตเิ ทศบาล พ.ศ. 2481 พ.ศ. 2486 และ พ.ศ. 2496 การจัด
ตงั้ เทศบาลดำ� เนนิ ไปอยา่ งยากลำ� บาก เทศบาลทจ่ี ดั ตงั้ แลว้ แตล่ ะแหง่ กป็ ระสบปญั หาอปุ สรรค ทำ� ใหร้ ฐั บาล
ตอ้ งประกาศยกเลกิ และประกาศใชพ้ ระราชบญั ญตั เิ ทศบาลใหมถ่ งึ 3 ครงั้ เพอื่ แกไ้ ขปญั หาความยงุ่ ยากใน
การบริหารงานของเทศบาล
2.2 การร้ือฟื้นกิจการสุขาภิบาล ความพยายามท่ีจะจดั ต้งั เทศบาลให้เต็มพ้ืนท่ขี องประเทศ โดย
ยกฐานะต�ำบลทั่วประเทศข้ึนเป็นเทศบาลไม่ประสบผลส�ำเร็จตามท่ีตั้งเป้าหมายไว้ ในระหว่าง พ.ศ.
2476–2488 รฐั บาลสามารถจดั ตง้ั เทศบาลไดเ้ พยี ง 117 แหง่ รฐั บาลจงึ แกไ้ ขปญั หาโดยหนั มารอ้ื ฟน้ื กจิ การ
สุขาภิบาลขึน้ ใหม่ ดงั นี้
1) สขุ าภบิ าล ตามพระราชบญั ญตั สิ ขุ าภบิ าล พ.ศ. 2495 จากการทรี่ ฐั บาลไมส่ ามารถขยาย
กิจการเทศบาลให้แพร่หลายเพ่ิมข้ึนได้ รัฐบาลจึงหันมารื้อฟื้นกิจการสุขาภิบาลขึ้นใหม่โดยพิจารณาเห็น
ว่าการจัดสุขาภิบาลจัดได้ง่ายและประหยัดกว่าเทศบาล การจัดสุขาภิบาลในยุคน้ีมีเป้าหมายที่จะให้
สขุ าภบิ าลเปน็ ตวั เรง่ ความเจรญิ ของทอ้ งถน่ิ และเมอื่ ทอ้ งถนิ่ มคี วามเจรญิ เพยี งพอกส็ ามารถจะยกฐานะขนึ้
เปน็ เทศบาลตอ่ ไป และมงุ่ หมายทจ่ี ะใหส้ ขุ าภบิ าลเปน็ พน้ื ฐานของการปกครองระบอบประชาธปิ ไตย เสรมิ -
สรา้ งความรคู้ วามเขา้ ใจในวถิ ปี ระชาธปิ ไตยใหแ้ กป่ ระชาชนควบคไู่ ปกบั การพฒั นาความเจรญิ ใหแ้ กท่ อ้ งถนิ่
โครงสร้างของสุขาภิบาล ตามพระราชบัญญัติสุขาภิบาล พ.ศ. 2495 ประกอบด้วย คณะ
กรรมการสขุ าภบิ าล มกี รรมการแบง่ เปน็ 3 ประเภท คอื กรรมการโดยตำ� แหนง่ ไดแ้ ก่ นายอำ� เภอเจา้ ของ
ท้องที่ เป็นประธานกรรมการ หัวหน้าสถานีต�ำรวจฯ สาธารณสุข และสมุห์บัญชีอ�ำเภอ หรือก่ิงอ�ำเภอท่ี
สุขาภิบาลนั้นต้ังอยู่ และก�ำนัน ผู้ใหญ่บ้านของต�ำบลหมู่บ้านในเขตสุขาภิบาลน้ัน ส่วนกรรมการโดยการ
แต่งตัง้ ไดแ้ ก่ ปลดั อำ� เภอทผ่ี วู้ ่าราชการจงั หวดั แตง่ ตั้ง และกรรมการโดยการเลอื กต้งั ซ่ึงมาจากการเลอื ก
ตง้ั ของประชาชน จำ� นวน 4 คน มีวาระการด�ำรงตำ� แหน่งคราวละ 5 ปี
2) สุขาภิบาล ตามพระราชบัญญัติสุขาภิบาล (ฉบับที่ 3) พ.ศ. 2528 ซ่ึงได้มีการเสนอ
แก้ไขปรับปรุงโครงสร้างคณะกรรมการสุขาภิบาลให้มีลักษณะของการปกครองตนเองสูงข้ึน โดยก�ำหนด
โครงสรา้ งคณะกรรมการสขุ าภบิ าลใหม่ ประกอบดว้ ย กรรมการโดยต�ำแหนง่ ไดแ้ ก่ นายอำ� เภอ หรอื ปลดั
อ�ำเภอผู้เป็นหัวหน้ากิ่งอ�ำเภอท่ีสุขาภิบาลตั้งอยู่ในท้องท่ี และก�ำนันต�ำบลที่อยู่ในเขตสุขาภิบาล มีปลัด
อำ� เภอทผี่ วู้ า่ ราชการจงั หวดั แตง่ ตง้ั 1 คน เปน็ กรรมการโดยการแตง่ ตง้ั และกรรมการทร่ี าษฎรในทอ้ งทเี่ ลอื ก
ตั้ง จำ� นวน 9 คน อยู่ในตำ� แหน่งคราวละ 4 ปี
2.3 การจัดการบริหารท้องถ่ินระดับจังหวัด
1) สภาจังหวัด พระราชบัญญัติจัดระเบียบเทศบาล พ.ศ. 2476 ก�ำหนดให้แต่ละจังหวัด
ซึ่งประกอบด้วยสมาชกิ ท่มี าจากการเลือกตั้งโดยราษฎรในอำ� เภอต่างๆ ในเขตจงั หวัดนน้ั มอี �ำนาจหน้าที่
หลกั เกยี่ วกบั การงบประมาณของจงั หวดั และการแบง่ สรรเงนิ อดุ หนนุ ของรฐั บาลระหวา่ งเทศบาลใน จงั หวดั
ตลอดจนเสนอขอ้ แนะน�ำตอ่ รฐั บาลในเรอ่ื งการเงนิ และเรอ่ื งอน่ื ๆ ของเทศบาลในจงั หวดั ตอ่ มาในพ.ศ. 2481
ได้มีการตราพระราชบัญญัติสภาจังหวัด แยกสภาจังหวัดออกจากกฎหมายเทศบาลและก�ำหนดให้สภา
จังหวัดมีอ�ำนาจหน้าท่ีในเรื่องการตรวจและรายงานเรื่องงบประมาณ การแบ่งสรรเงินอุดหนุนระหว่าง
เทศบาล และใหค้ ำ� ปรึกษาตอ่ คณะกรรมการจงั หวดั