Page 25 - ความรู้ทางสังคมศาสตร์และเทคโนโลยี สำหรับนักนิเทศศาสตร์
P. 25
ความรดู้ า้ นวฒั นธรรมและศาสนา 13-15
1.2 การแบ่งประเภทตามระดบั ของสังคม นกั วจิ ยั ไดจ้ ดั ประเภทวฒั นธรรมเพอ่ื เออ้ื อำ� นวยตอ่ การ
วิจัยและการท�ำงานร่วมกัน โดยแบ่งวัฒนธรรมได้ 3 ประเภทใหญ่ๆ คือ วัฒนธรรมท้องถิ่น/วัฒนธรรม
พนื้ บา้ น วฒั นธรรมประจำ� ชาติ และวฒั นธรรมสากลหรอื วฒั นธรรมนานาชาติ (วรี ะ บำ� รงุ รกั ษ,์ 2538: 129-
130) ดังนี้
1) วัฒนธรรมท้องถ่ิน/วัฒนธรรมพ้ืนบ้าน หมายถึงวัฒนธรรมของประชาชนทั่วไปท่ี
ประชาชนหรอื ชาวบา้ นไดส้ รา้ งขนึ้ เพอ่ื ใชใ้ นการดำ� รงชวี ติ แกไ้ ขปญั หา ตอบสนองความตอ้ งการของทอ้ งถนิ่
เชน่ ในวฒั นธรรมพนื้ บา้ นของไทยสามารถแบง่ ยอ่ ยไดเ้ ปน็ วฒั นธรรมลา้ นนา วฒั นธรรมอสี าน วฒั นธรรม
ภาคกลาง วัฒนธรรมปักษ์ใต้ เปน็ ตน้
2) วัฒนธรรมประจ�ำชาติ หมายถึง วัฒนธรรมร่วมของคนในชาติท่ีรัฐก�ำหนดข้ึนเป็นแนว
ปฏบิ ตั ริ ว่ มกนั เชน่ ประเทศมาเลเซยี ซงึ่ มผี คู้ นหลากหลายเชอ้ื ชาตอิ าศยั อยทู่ ง้ั ชาวมาเลเซยี เชอื้ สายจนี ชาว
มาเลเซยี เชอื้ สายฮินดู ชาวทมฬิ ฯลฯ แต่มภี าษาประจ�ำชาติคือภาษามาเลย ์ หรอื ภาษามลายู
3) วัฒนธรรมสากลหรือวัฒนธรรมนานาชาติ หมายถงึ วฒั นธรรมทเ่ี กดิ ขน้ึ ในสงั คมอนื่ แต่
หากเปน็ ทน่ี ยิ มกนั ทว่ั ไปในนานาชาติ โดยปกตจิ ะเปน็ วฒั นธรรมตะวนั ตก เชน่ มารยาทในโตะ๊ อาหาร การ
แต่งกายชดุ สากล กีฬาสากล เปน็ ตน้
1.3 การแบ่งประเภทตามชนชั้นของสังคม นักวิชาการบางท่านได้แบ่งประเภทของวัฒนธรรม
ตามชนชน้ั ของสังคมออกเปน็ 2 ประเภทคอื วัฒนธรรมหลวง และวัฒนธรรมราษฎร์
1) วัฒนธรรมหลวง คือ ศิลปะ ขนบธรรมเนียมประเพณีของชนชั้นปกครองในสมัยก่อน
คือราชสำ� นัก มรี ูปแบบและพิธกี ารทีเ่ ปน็ ทางการ ตอ่ มาหลังการเปล่ียนแปลงการปกครองซ่ึงรัฐไดเ้ ขา้ มามี
บทบาทในการปกครองโดยมีส่วนกลาง จึงมีการจัดหน่วยงานรับผิดชอบด้านวัฒนธรรมข้ึน เช่น ใน
ประเทศไทยมกี ระทรวงวฒั นธรรมโดยเฉพาะกรมศลิ ปากรเปน็ ศนู ยก์ ลางในการสรา้ งสรรคว์ ฒั นธรรมตน้ แบบ
หรอื วัฒนธรรมมาตรฐานทเี่ รยี กวา่ “วฒั นธรรมหลวง”
2) วัฒนธรรมราษฎร์ คือวัฒนธรรมท่ีประชาชนหรือชาวบ้านถือปฏิบัติสืบต่อกันมาตาม
ทอ้ งถนิ่ ตา่ งๆ ตามความเชอ่ื ตามแนวทางทบี่ รรพบรุ ษุ ไดส้ รา้ งสรรคเ์ อาไวแ้ ละสบื ทอดเปน็ มรดกของทอ้ งถนิ่
น้นั ๆ มีความแตกต่างกนั ไปตามแตล่ ะทอ้ งถ่ิน
1.4 การแบ่งประเภทตามพฤติกรรมการใช้วัฒนธรรม การแบ่งประเภทวัฒนธรรมในลักษณะน้ี
ยึดถือตามการใช้วัฒนธรรมของคนในสังคม โดยแบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ วัฒนธรรมหลัก (main
culture) และ วฒั นธรรมยอ่ ย (sub-culture)
1) วัฒนธรรมหลัก สงั คมในปจั จบุ ันนโ้ี ดยทั่วไปกลา่ วไดว้ ่าเปน็ สงั คมขนาดใหญ่ มีสมาชกิ
จาํ นวนมาก ดงั นนั้ จงึ ตอ้ งมแี บบแผนหรอื วถิ ชี วี ติ ทคี่ นสว่ นใหญย่ ดึ ถอื ปฏบิ ตั ใิ นแนวทางเดยี วกนั วฒั นธรรม
ท่ีคนส่วนใหญ่ปฏิบัติ เรียกว่า วัฒนธรรมหลัก เช่น สังคมไทยนับว่าเป็นสังคมที่มีความสลับซับซ้อน
ประกอบดว้ ยคนหลากหลายภมู ภิ าค อาชพี ความเชอื่ ขนบธรรมเนยี มประเพณที แ่ี ตกตา่ งกนั ออกไป ดงั นน้ั
จงึ มวี ัฒนธรรมหลกั หรอื วฒั นธรรมเด่นของตนเอง เช่น ในสังคมไทย มวี ฒั นธรรมไทยเป็นวัฒนธรรมหลัก
โดยมีภาษาไทย อาหารไทย ดนตรีไทย นาฏศิลป์ไทย เป็นต้น เหล่านจี้ ึงเป็นเสมือนภาพรวมเม่ือพูดถึง
วฒั นธรรมสงั คมไทย
