Page 59 - วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีการพิมพ์และบรรจุภัณฑ์
P. 59
เคมีอินทรีย์ 3-47
1.1.5 ไดอ นี สารประกอบแ อล แิ ฟต กิ ไฮโดรคารบ์ อนช นดิ ไมอ่ ิม่ ต วั อ กี ก ลมุ่ ห นึง่ ท คี่ วรก ลา่ วถ งึ คอื แอลค นี
ที่มีพันธะคู่มากกว่า 1 พันธะ ในที่นี้ขอยกตัวอย่างสารที่มีพันธะคู่ 2 พันธะ ที่เรียกว่า ไดอีน (diene) ดังตัวอย่าง
1,4-เพน ทะไดอ ีน (1,4-pentadiene) 1,3 บิว ทาไดอีน (1,3-butadiene) และ 2,3-เพนทะไดอีน (2,3-pentadiene)
เป็นต้น
1,4-เพนทะไดอีน 1,3-บิวทาไดอีน 2,3-เพนทะไดอีน
1.2 ประเภทสารประกอบแอลิแฟติกไฮโดรคาร์บอนชนิดไม่อิ่มตัว เนื่องจากสารประกอบไฮโดรคาร์บอน
ชนิดน ี้มีพันธะคู่และพ ันธะส าม การเรียกช ื่อจึงใช้พ ันธะคู่แ ละพ ันธะส ามเป็นหลัก
1.2.1 การเรยี กช อื่ แ อลค นี แอลค นี มพี ันธะค ู่ การเรียกช ื่อใชพ้ ันธะค ูเ่ป็นห ลัก แตย่ ังค งย ึดโครงสร้างข อง
คาร์บอนโซ่ย าวเป็นห ลักเหมือนกับแอลเคน การเรียกชื่อแ อลคีนตามระบบ IUPAC มีหลักดังนี้
(1) เลือกโซ่คาร์บอนที่ย าวที่สุดและม ีพ ันธะคู่อ ยู่ในโซ่ เป็นโครงสร้างหลัก
(2) กำ�หนดหมายเลขตำ�แหน่งของคาร์บอนในโซ่หลักโดยนับจากปลายที่ทำ�ให้ตำ�แหน่งพันธะคู่
เป็นต ัวเลขจ ำ�นวนนับท ี่น ้อยท ี่สุด
(3) เรยี กช ือ่ แ อลค นี ต ามจ �ำ นวนค ารบ์ อนอ ะตอมในโครงสรา้ งห ลกั แตใ่ ชค้ �ำ ลงทา้ ยด ว้ ยอ นี (-ene)
ถ้าม ีพันธะคู่ 1 พันธะ หรือใช้ค ำ�ลงท ้ายด ้วยอ ะไดอีน (-adiene) เมื่อม ีพ ันธะคู่ 2 พันธะ
(4) บอกต ำ�แหน่งของพันธะคู่โดยใช้ตำ�แหน่งของค าร์บอนอะตอมแรกท ี่ม ีพ ันธะคู่
(5) เรียกชื่อหมู่ส าขาอื่น ตามหลักก ารเรียกชื่อห มู่ท ี่ได้กล่าวมาแ ล้ว
