Page 52 - กฎหมายระหว่างประเทศ และองค์การระหว่างประเทศ
P. 52
15-42 กฎหมายระหว่างประเทศและองค์การระหว่างประเทศ
เป็นที่น่าสังเกตว่าการปฏิวัติ (revolution) เข้ามาเกี่ยวข้องกับขบวนการเคลื่อนไหวทางสังคมในแง่ที่ว่า
หากเป็นการเปลี่ยนแปลงที่เป็นการเคลื่อนไหวของคนในสังคมจำ�นวนมาก (mass social movement) เป็นการ
เปลี่ยนแปลงหรือการปรับเปลี่ยนทั้งกระบวนการอย่างขนานใหญ่ และเป็นการขู่หรือการใช้ความรุนแรง เท่ากับว่า
ขบวนการเคลื่อนไหวท างสังคมได้ใช้การป ฏิวัติในการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างทางการเมือง เศรษฐกิจ และส ังคมอย่าง
ถอนร ากถอนโคนด้วยความร ุนแรงเพื่อนำ�มาส ู่การสร้างสังคมใหม่ในที่สุด73
ยุทธวิธีท ี่ส ำ�คัญในการเคลื่อนไหวของขบวนการเคลื่อนไหวทางสังคม แบ่งอ อกเป็น 2 วิธีการ คือ การใช้สันติ
วิธแี ละก ารใชค้ วามร นุ แรง การใชส้ นั ตวิ ิธมี หี ลายอ ยา่ ง ทีส่ ำ�คัญค อื การล อบบ ี้ (lobby) การแ สดงออกอ ยา่ งส งบ (peace-
ful demonstration) การเดินข บวนอย่างสงบ (peaceful march) การค วํ่าบาตร (boycott) เป็นต้น และก ารใช้ความ
รุนแรงมีหลายอย่าง เช่น การก่อความไม่ส งบ (unrest) การล อบสังหาร (assassination) เป็นต้น องค์ประกอบสำ�คัญ
ที่ขบวนการเคลื่อนไหวท างส ังคมจะใช้วิธีก ารใดห รือย ุทธวิธีใด ขึ้นอ ยู่กับ
1. ระดับข องส มาชิก (level of membership) ที่แ บ่งอ อกเป็น 3 ส่วน คือ 1) กลุ่มแกนน ำ� (the inner) ที่เป็น
แกนนำ� ผู้นำ� ผู้ก่อต ั้ง หรือกลุ่มแกนก ลางของขบวนการ เป็นส่วนประกอบส ำ�คัญในการก ำ�หนดย ุทธวิธี เป้าหมาย การ
ดำ�เนินก าร กิจกรรม แรงจ ูงใจ 2) กลุ่มของส มาชิกที่ผูกพัน (the committed) เป็นกลุ่มที่เป็นสมาชิกข บวนการและ
เข้าร่วมกิจกรรมอ ย่างสมํ่าเสมอในก ารดำ�เนินก ารท ั่วไป และ 3) กลุ่มที่ม ีค วามผ ูกพันน้อยกว่า (the less committed)
เป็นกล ุ่มที่อยู่รอบนอก การเข้าร่วมกิจกรรมค ำ�นึงถึงค วามพอใจและความสะดวก
2. สาธารณชน (public) กลุ่มบุคคลภายนอกขบวนการและไม่มีส่วนในกิจกรรมของขบวนการ แบ่งออก
เป็น 3 ประเภท คือ 1) กลุ่มคนที่เห็นใจและเห็นว่าการดำ�เนินการของขบวนการมีความชอบธรรม และมีแนวโน้มที่
อาจเข้าร ่วมขบวนการในอ นาคต ความสำ�คัญข องค นก ลุ่มนี้ค ือ ก ารเป็นฐ านอ ำ�นาจท างการเงินแ ละค วามช อบธรรม จึง
ต้องหลีกเลี่ยงยุทธวิธีที่ทำ�ให้ค นก ลุ่มน ี้เสียความรู้สึก แต่ต ้องใช้ย ุทธวิธีที่ให้ได้รับความเห็นใจจากคนก ลุ่มนี้ 2) กลุ่มท ี่
เป็นปฏิปักษ์และต่อต้านขบวนการเคลื่อนไหวทางสังคม และมีแนวโน้มที่ดำ�เนินการเพื่อลดความชอบธรรมของ
ขบวนการเคลื่อนไหวท างส ังคม จึงค วรใชย้ ุทธวิธที ีห่ ลีกเลี่ยงก ารเผชิญห น้าเพื่อส ร้างค วามช อบธ รรมให้ก ับอ ีกฝ ่ายห นึ่ง
และเน้นการป ระนีประนอม และ 3) กลุ่มที่ไม่สนใจความเคลื่อนไหวของข บวนการเคลื่อนไหวทางส ังคม หรือกลุ่มคน
ทีท่ ั้งเห็นด ้วยแ ละไมเ่ห็นด ้วยก ับก ารด ำ�เนินก ารข องข บวนการ จึงค วรใชว้ ิธที ีเ่ป็นกล าง ลดค วามแ ตกต ่างร ะหว่างส มาชิก
กับค นก ลุ่มนี้ และมุ่งส่งเสริมให้ค นก ลุ่มนี้ให้ค วามสนใจในขบวนการ
3. ความสัมพันธ์ก ับผ ู้ม ีอำ�นาจห รือเจ้าห น้าที่ข องรัฐที่ม ีอำ�นาจ (relationship to authorities) พัฒนาการ
ของข บวนการท างส ังคมน บั เป็นส ว่ นส �ำ คญั ในก ารเลือกย ุทธวิธี ในก รณขี บวนการม พี ฒั นาการท ีส่ งู จ นก ลายเป็นอ งค์การ
หรือส ถาบันท างส ังคมค วรเลือกใชย้ ุทธวิธแี บบส ันตวิ ิธเีพื่อใหม้ ผี ลต ่อผ ูม้ อี ำ�นาจท ีเ่กี่ยวข้อง ขบวนการท างส ังคมม คี วาม
ชอบธ รรมแ ละผ ูน้ �ำ ขบวนการม กั เปน็ ผ มู้ อี �ำ นาจห รอื เปน็ ฝ า่ ยเดยี วก บั ผ มู้ อี �ำ นาจ แตห่ ากพ ฒั นาการข องข บวนการม ตี ํา่ บน
พื้นฐ านแ ละเงื่อนไขท างการเมือง เศรษฐกิจ สังคมท ี่ต ํ่าห รือม ีค วามแ ตกต ่างส ูง และข บวนการเคลื่อนไหวท างส ังคมแ ละ
ผู้ม ีอ ำ�นาจเป็นค นละฝ ่าย ในก รณีนี้ข บวนการอาจใช้ว ิธีก ารร ุนแรงเพื่อเปลี่ยนแปลงสังคม และเป็นที่มาข องการปฏิวัติ
ในท ี่สุด
พัฒนาการของผู้นำ�นับเป็นส่วนสำ�คัญของขบวนการเคลื่อนไหวทางสังคม ลำ�ดับขั้นของพัฒนาการ แบ่ง
ออกเป็น 4 ลำ�ดับขั้น ได้แก่74 ข้นั แ รก ขั้นก ารเริ่มต ้น (preliminary) ผู้นำ�ขบวนการม ักเริ่มจากก ารเป็นนักป ลุกร ะดม
(rabble-rouser) ที่ท ำ�หน้าที่กระตุ้นให้ประชาชนค ำ�นึงถึงส ิทธิห น้าที่แ ละผ ลป ระโยชน์ข องต น ข้ันทสี่ อง ขั้นก ารเป็นที่
73 Gidden. op.cit. p. 605.
74 See Tim Curry Robert Jiobu and Kent Schwirian. Sociology for Twenty-First Century. New Jersey: Prentice Hall
1997, p. 430.
