Page 21 - ประวัติศาสตร์ไทย
P. 21
เศรษฐกจิ ไทยสมยั รัชกาลที่ 7–พ.ศ. 2519 11-11
3. แนวความคิดชาตินิยมทางเศรษฐกิจ
ความคดิ ชาตนิ ยิ มทางเศรษฐกจิ ภายหลงั เปลยี่ นแปลงการปกครอง พ.ศ. 2475 แบง่ ออกเปน็ การ
น�ำเสนอจากกลุ่มพ่อค้าไทยและกลุ่มข้าราชการท่ีมีบทบาทเก่ียวข้องกับการดูแลงานด้านเศรษฐกิจของ
ประเทศ
กลุ่มที่ 1 ความคิดชาตินิยมทางเศรษฐกิจของพ่อค้าไทย
- นายมงั กร สามเสน เดมิ รบั ราชการแตล่ าออกมาประกอบการคา้ โดยไดเ้ สนอความคดิ
ในสภาผู้แทนราษฎรเป็นคนแรกใน พ.ศ. 2475 ว่ารัฐบาลจ�ำเป็นต้องเข้าแทรกแซงเศรษฐกิจอย่างมี
แผนงานและครบรูป โดยเสนอให้จัดต้ัง “สภาบ�ำรุงเศรษฐกิจแห่งชาติ” สภานี้ควรมีรัชกาลท่ี 7 ด�ำรง
ตำ� แหนง่ นายกกติ ตมิ ศกั ดิ์ กรรมการมี 2 สว่ น คอื ขา้ ราชการผมู้ หี นา้ ทเ่ี กยี่ วขอ้ งมคี วามสามารถ และพอ่ คา้
ผูม้ คี วามสามารถ นอกจากนี้ เขาวจิ ารณส์ ภาเศรษฐกิจและความคิดของพระยามโนปกรณน์ ิตธิ าดาว่าเป็น
สภาการเมืองเพราะกรรมการไม่มีผู้เช่ียวชาญหรือช�ำนาญทางเศรษฐกิจ และมาตรการทางเศรษฐกิจที่ใช้
ภาษีเป็นเครื่องมือไม่ก่อให้เกิดผลดี กลับท�ำให้พ่อค้าไทยซ่ึงผลิตสินค้าท่ีต้องพ่ึงพิงส่วนประกอบจาก
ภายนอกตอ้ งเสียเปรียบและขาดทุน ขณะทีพ่ ่อค้าตา่ งชาติไดป้ ระโยชน์จากมาตรการดังกล่าว14
- นายวนิช ปานะนนท์ พ่อค้าไทยอีกคนท่ีผลักดันความคิดชาตินิยมและความคิด
ดังกล่าวย่ิงชัดเจนขึ้นเม่ือเขาเข้ามาเป็นส่วนหนึ่งของการด�ำเนินนโยบายชาตินิยมทางเศรษฐกิจ สินค้าท่ี
สนใจเปน็ พเิ ศษคอื นำ�้ มนั เชอ้ื เพลงิ ชว่ งเหตกุ ารณเ์ ปลยี่ นแปลงการปกครอง 2475 ไดเ้ ขา้ รว่ มในสว่ นทหาร-
เรือด้วยเคยเป็นนักเรียนนายเรือและเป็นน้องเขยของหลวงสินธุสงครามชัย (หัวหน้าคณะทหารเรือ ใน
คณะราษฎร)15 ในบันทึกชิ้นหน่ึงของเขาในปี 2476 ได้แสดงความคิดชาตินิยมในทางเศรษฐกิจ เขาเห็น
ด้วยท่ี “รฐั บาลพึงเขา้ แทรกแซงในวงการคา้ ” เขายุตกิ ารค้าเมอ่ื ได้รับมอบหมายใหจ้ ดั ต้ังองค์การนำ�้ มนั ใน
สังกัดกระทรวงกลาโหมและเป็นหัวหน้าแผนกน�้ำมันเช้ือเพลิง (พ.ศ. 2476) ถือเป็นรัฐวิสาหกิจแห่งแรก
ของรฐั บาลในระบอบใหม่ เขาเปน็ หนงึ่ ในผทู้ มี่ บี ทบาทสำ� คญั ในการจดั ตง้ั บรษิ ทั ขา้ วไทย (พ.ศ. 2481) และ
เมื่อรับต�ำแหน่งอธิบดีกรมพาณิชย์กับอธิบดีกรมการค้าต่างประเทศเมื่อ พ.ศ. 2483 ในรัฐบาลจอมพล
ป.พิบลู สงคราม เขามีบทบาทสำ� คญั ในการผลักดนั ใหร้ ฐั บาลเขา้ แทรกแซงในการคา้ ยางพารา การค้าดบี กุ
และกิจการธนาคาร16
กลุ่มท่ี 2 ความคิดชาตินิยมทางเศรษฐกิจของกลุ่มข้าราชการ
- พระยาสรุ ยิ านวุ ตั ร (เกดิ บนุ นาค) งานเขยี นเรอ่ื ง “บนั ทกึ นโยบายเศรษฐกจิ ” (พ.ศ.
2477) ไดร้ บั การกลา่ วถงึ ประโยชนข์ องประเทศทเี่ กดิ ขน้ึ ไดโ้ ดยอาศยั กสกิ ร รวมทง้ั เหมอื งแร่ และปา่ ไมเ้ ปน็
ก�ำลัง การอุตสาหกรรมท่ีมีอยู่คงเป็นไปไม่ได้ เพราะมีสินค้าอุตสาหกรรมราคาถูกจากญี่ปุ่นเป็นอุปสรรค
ดังน้ัน การจัดการบริหารงบประมาณทรัพยากรและที่ดินเป็นเรื่องส�ำคัญท่ีสุด โดยเขาเรียกร้องให้รัฐบาล
วางนโยบายเก่ียวกบั ปา่ ไม้และเหมอื งแร่ แต่ถา้ รัฐบาลไม่ทำ� เองก็ใหเ้ ฉพาะบริษัทไทยแทป้ นั หนุ้ ส่วนกันทำ�
14 เร่อื งเดยี วกนั .
15 วิกพิ เี ดียสารานุกรมเสรี, “นายวนิช ปานะนนท.์ ” จาก https://th.wikipedia.org/wiki/วนิช_ปานะนนท์ สืบคน้ เม่ือ
28 กุมภาพันธ์ 2560.
16 นครนิ ทร์ เมฆไตรรตั น.์ เร่ืองเดยี วกนั . น. 89.
