Page 17 - สื่อ นวัตกรรม และการวัดและประเมินผล การเรียนรู้วิทยาศาสตร์
P. 17
การผลิตและใช้ชุดการเรียนการสอนชุดฝึกทักษะกระบวนการ และชุดฝึกทักษะปฏิบัติการทดลองวิทยาศาสตร์ 6-7
2.1 ชุดการสอนวทิ ยาศาสตรแ์ บบบรรยาย
ชุดการสอนแบบบรรยายมีความหมายตามทัศนะของนักวิชาการด้านส่ือและเทคโนโลยี ดังนี้
ชัยยงค์ พรหมวงศ์ (2535, น. 114) กล่าวว่า ชุดการสอนแบบบรรยายเป็นชุดการสอนท่ีมุ่งขยาย
เนื้อหาสาระการสอนแบบบรรยายให้ชัดเจนยิ่งขึ้น ช่วยให้ผู้สอนพูดน้อยลงโดยให้สื่อการสอนท�ำหน้าท่ีแทน
นอกจากนี้ ชุดการสอนแบบบรรยายยังนิยมใช้กับการฝึกอบรม และการสอนระดับอุดมศึกษาที่ยังถือว่า
การสอนแบบบรรยายยังมีบทบาทส�ำคัญในการถ่ายทอดความรู้แก่ผู้เรียนในการศึกษาระดับสูง
บุญเลิศ ส่องสว่าง (2540, น. 25) กล่าวว่า ชุดการสอนแบบบรรยายเป็นเคร่ืองมือของผู้สอนที่ใช้
ประกอบคำ� สอนหรือค�ำบรรยาย เพ่อื ให้บรรลวุ ัตถุประสงคอ์ ยา่ งใดอย่างหน่งึ ตามท่ีตั้งไว้ โดยปกตชิ ุดการสอน
มักจะมีการใช้ส่ือหลายอย่างท่ีเรียกว่า สื่อประสม และมีการจัดการในเร่ืองการใช้ส่ืออย่างมีระบบเป็นขั้นตอน
และมีเนื้อหาสาระครอบคลุมตามวัตถุประสงค์ของผู้เรียน
ศันสนีย์ สังสรรค์อนันต์ (2558, น. 2-7) กล่าวว่า ชุดการสอนแบบบรรยายเป็นชุดการสอนที่ผลิต
ขึ้นมาส�ำหรับใช้กับการสอนกลุ่มใหญ่ ประกอบด้วยการก�ำหนดกิจกรรมและสื่อการสอนท่ีใช้ประกอบ
ค�ำบรรยายอยา่ งหลากหลายทเ่ี รยี กว่าสอื่ ประสม เชน่ สอ่ื สงิ่ พิมพ์ สไลดค์ อมพิวเตอร์ วีดิทัศน์ รปู ภาพ เปน็ ต้น
โดยมีการจัดการในเรื่องการใช้สื่ออย่างมีระบบเป็นข้ันตอน และมีเน้ือหาสาระครอบคลุมตามวัตถุประสงค์
การเรียนรู้ และเป็นชุดส่ือประสมที่ออกแบบไว้อย่างมีระบบโดยยึดบุคคลเป็นส่ือหลัก ชุดการสอนประเภทนี้
บางคร้ังเรียกว่า ชุดการสอนส�ำหรับครู
สรุปความหมายของชุดการสอนแบบบรรยาย หมายถึง ชุดส่ือประสมที่ผลิตขึ้นเพ่ือให้ผู้สอน
ใช้ประกอบการสอนผู้เรียนกลุ่มใหญ่ ช่วยลดบทบาทการพูดของผู้สอน โดยให้สื่อการสอนท�ำหน้าที่แทน
แตก่ ็ยังยดึ ถือใหบ้ ุคคลคือผู้สอนเปน็ สื่อหลกั ดังนั้น ชดุ การเรยี นการสอนในกรณีนี้จงึ ควรเรยี กว่าชดุ การสอน
ตามลักษณะบทบาทในการใช้งาน
ส่ือท่ีใช้ในชุดการสอนแบบบรรยายมีได้หลายประเภทมีท้ังสื่อวัสดุ สื่ออุปกรณ์ ส่ืออิเล็กทรอนิกส์
และส่ือวิธีการ ดังนี้ (ศันสนีย์ สังสรรค์อนันต์ 2558, น. 2-20 ถึง 2-22)
1) สอื่ การสอนประเภทวัสดุ หมายถึง ส่ือที่เก็บความรู้ไว้ในตัวเอง เม่ือใช้แล้วหมดไป หรือ
มีการบุบสลายผุพังง่าย ประกอบด้วยสื่อต่อไปนี้
(1) ของจรงิ ท�ำให้ผู้เรียนได้รับประสบการณ์ตรง เช่น ส่วนประกอบต่าง ๆ ของพืชและ
สัตว์ท่ีเป็นของสดแสดงลักษณะตามธรรมชาติให้ผู้เรียนได้ใช้ประสาทหลายด้านในการสังเกตได้รอบด้าน
แต่มีการเน่าเสียได้
(2) ของจ�ำลอง เป็นสื่อ เสมือนที่ประดิษฐ์ข้ึนเพ่ือย่อส่วนของจริงท่ีมีขนาดใหญ่ หรือ
ขยายสว่ นของจรงิ ทม่ี ขี นาดเลก็ เพอ่ื จดั ประสบการณใ์ หผ้ เู้ รยี นใชท้ ำ� ความเขา้ ใจบทเรยี นไดด้ ยี ง่ิ ขนึ้ เชน่ ลกู โลก
จ�ำลอง หรือแบบจ�ำลองระบบสุริยจักรวาล แบบจ�ำลองอะตอม
(3) รูปภาพ แสดงภาพนิ่งของส่ิงท่ีมีอยู่ในเน้ือหาของการบรรยาย โดยรูปภาพต้องมี
ขนาดพอเหมาะกับระดับและจ�ำนวนของผู้เรียน และแสดงลักษณะของสิ่งนั้นอย่างชัดเจน
