Page 28 - การวิจัยทางการวัดและประเมินผลการศึกษา
P. 28
4-18 การวิจัยทางการวัดและประเมินผลการศึกษา
4. วธิ กี ารสุม่ ตวั อย่างแบบกล่มุ
4.1 วธิ กี ารสมุ่ ตวั อยา่ งแบบกลมุ่ เปน็ การสุ่มตวั อย่างจากประชากรทถ่ี กู แบง่ เปน็ กล่มุ (cluster) โดย
หน่วยการสุ่มหนึ่ง ๆ ประกอบด้วยสมาชิกหลายหน่วยอยู่รวมเป็นกลุ่ม หลักการจัดกลุ่มประชากรต้องจัดให้
ประชากรแต่ละกลุ่มย่อยมีข้อมูลทุกลักษณะของประชากร โดยประชากรในกลุ่มเดียวกันมีความแตกต่างกัน
มากที่สุด และประชากรระหว่างกลุ่มเดียวกันมีลักษณะคล้ายคลึงกันมากท่ีสุด ดังภาพที่ 4.2
ภาพที่ 4.2 การสมุ่ ตวั อยา่ งแบบกลุ่ม
ตัวอย่างเช่น ต้องการศึกษาการมีส่วนร่วมของชุมชนในการจัดการศึกษาระดับขั้นพื้นฐานในจังหวัด
แห่งหนึ่ง ซ่ึงโดยทั่วไปในชุมชนจะประกอบด้วยครัวเรือนที่มีอาชีพต่าง ๆ กัน การสุ่มครัวเรือนเพ่ือสอบถาม
การมีสว่ นรว่ มของชมุ ชนในการจัดการศึกษาอาจใช้วธิ ีการส่มุ หมบู่ า้ นมาจำ� นวนหน่ึง แล้วศกึ ษาการมีสว่ นร่วม
ของชุมชนในหมู่บ้านที่สุ่มได้ ซ่ึงจะได้ข้อมูลการมีส่วนร่วมของชุมชนจากครัวเรือนในหมู่บ้านน้ัน
การสมุ่ ตวั อยา่ งแบบกลมุ่ อาจแบง่ ไดห้ ลายแบบขน้ึ อยกู่ บั การสมุ่ ตวั อยา่ งวา่ กระทำ� กข่ี นั้ ตอน เชน่ การ
สุ่มตัวอย่างแบบกลุ่มข้ันตอนเดียว (single-stage cluster sampling) เป็นวิธีการสุ่มหน่วยตัวอย่างท่ี
ถูกแบ่งเป็นกลุ่ม โดยศึกษาข้อมูลทุกหน่วยตัวอย่างในกลุ่มท่ีสุ่มได้ ดังเช่นตัวอย่างท่ีกล่าวข้างต้น วิธีการสุ่ม
กลุ่มตัวอย่างแบบกลุ่มสองขั้นตอน (two-stage cluster sampling) เป็นวิธีการสุ่มหน่วยตัวอย่างที่ถูกแบ่ง
เป็นกลุ่มโดยศึกษาข้อมูลจากบางหน่วยในกลุ่มที่สุ่มได้ เช่น จากตัวอย่างที่ผ่านมา เมื่อสุ่มหมู่บ้านได้จ�ำนวน
หน่ึงแล้ว ท�ำการสุ่มครัวเรือนตามจ�ำนวนที่ต้องการจากครัวเรือนในหมู่บ้านที่สุ่มได้ครั้งแรกมาศึกษาร้อยละ
25 เม่ือสุ่มได้ครัวเรือนใดจึงสอบถามการมีส่วนร่วมของชุมชนในการจัดการศึกษาในขั้นที่สอง นอกจากน้ี
อาจสุ่มกลุ่มตัวอย่างได้หลาย ๆ ขั้นตอนตามท่ีผู้วิจัยต้องการ จนกระท่ังได้หน่วยตัวอย่างขั้นสุดท้ายที่ผู้วิจัย
