Page 59 - การวิจัยทางการวัดและประเมินผลการศึกษา
P. 59
การวัดด้านเจตพิสัย 6-49
เรื่องที่ 6.3.2 การสรา้ งและตรวจสอบคณุ ภาพแบบวดั ความพงึ พอใจ
ความพึงพอใจเป็นความรู้สึกประเภทหน่ึงในขอบเขตพฤติกรรมด้านเจตพิสัยที่มีความหมาย
ใกลเ้ คยี งกบั เจตคติ การสรา้ งและตรวจสอบคณุ ภาพเครอื่ งมอื วดั ความพงึ พอใจจงึ มสี ว่ นคลา้ ยคลงึ กบั เจตคติ
1. แนวคิดเก่ียวกับความพึงพอใจ
ความพึงพอใจ (satisfaction) เป็นความรู้สึก (feeling) ที่มีความสุขเมื่อได้รับผลส�ำเร็จตามความ
มุ่งหมาย ตามความต้องการหรือตามแรงจูงใจของบุคคลน้ัน (Wolman, 1973, p. 384)
ความพึงพอใจเป็นสภาพหรือระดับ ความพึงพอใจเป็นผลมาจากความสนใจ และเจตคติที่บุคคล
มีต่อสิ่งน้ัน (Good, 1973, p. 320)
ความพึงพอใจ หมายถึง ความรู้สึกที่มีความสุขหรือความพอใจเม่ือได้รับความส�ำเร็จ หรือได้รับ
สิ่งที่ต้องการ (Quirk, 1987)
เจตคติและความพึงพอใจต่อส่ิงหนึ่งส่ิงใดสามารถใช้แทนกันได้ เพราะทั้งสองค�ำหมายถึงผลท่ีได้
จากการที่บุคคลเข้าไปมีส่วนร่วมในส่ิงน้ัน เจตคติทางบวกจะแสดงให้เห็นสภาพความพึงพอใจในสิ่งนั้น
เจตคติทางลบแสดงให้เห็นความไม่พึงพอใจ (Vroom, 1964)
การวัดความพึงพอใจ จึงเป็นการวัดความรู้สึกท่ีดีหรือเจตคติทางบวกของบุคคลที่เกิดจากการได้
รับการตอบสนองตามท่ีตนต้องการ ตรงกันข้ามหากความต้องการไม่ได้รับการตอบสนอง ความไม่พึงพอใจ
ก็จะเกิดข้ึน การวัดความพึงพอใจท่ีมีต่อการใช้บริการจะเกิดข้ึนหรือไม่นั้น จะต้องพิจารณาถึงลักษณะของ
การให้บริการขององค์กร ประกอบกับระดับความรู้สึกของผู้มารับบริการในมิติต่าง ๆ ของแต่ละบุคคล
โคร์แมน (Korman, 1977, pp. 140-143) จ�ำแนกทฤษฎีความพึงพอใจในงานว่ามี 2 กลุ่ม คือ
1) ทฤษฎีการสนองความต้องการ กลุ่มนี้ถือว่าความพึงพอใจในงาน เกิดจากความต้องการ
ส่วนบุคคลท่ีมีความสัมพันธ์ต่อผลที่ได้รับจากงานกับการประสบความส�ำเร็จตามเป้าหมายส่วนบุคคล
2) ทฤษฎีการอ้างอิงกลุ่ม ความพึงพอใจในงานมีความสัมพันธ์ในทางบวกกับคุณลักษณะของงาน
ตามความปรารถนาของกลุ่ม ซ่ึงสมาชิกให้กลุ่มเป็นแนวทางในการประเมินผลการท�ำงาน
2. การวดั ความพึงพอใจ
วิธีการวัดความพึงพอใจกระท�ำได้หลายวิธี ได้แก่ การใช้แบบสอบถาม การสัมภาษณ์ การสังเกต
กิริยาท่าทาง สีหน้า การพูด และความถี่ของการมาขอรับบริการ ทั้งนี้ข้ึนอยู่กับความสะดวก ความเหมาะสม
ตลอดจนจุดมุ่งหมายหรือเป้าหมายของการวัด เครื่องมือที่ใช้วัดจึงได้แก่ แบบสอบถามมาตรประมาณค่า
อาจจะเป็นมาตรวัดแบบลิเคิร์ท มาตรวัดแบบเทอร์สโตน มาตรวัดแบบออสกูด แบบบันทึกการสังเกต
แบบสัมภาษณ์ เป็นต้น
