Page 61 - ไทยศึกษา
P. 61
แนวคดิ ในการศกึ ษาสงั คมและวัฒนธรรมไทย ๑-51
ก็แต่งแปลงสภาพแวดล้อมธรรมชาติน้อย และสังคมเกษตรกรรมใช้สภาพแวดล้อมธรรมชาติต่างไปจาก
สังคมอุตสาหกรรม ฯลฯ เป็นตน้ สงั คมเดยี วกนั อยู่ในสถานท่ตี ง้ั ทางภมู ิศาสตร์เดิม แต่ในยุคสมยั ท่ีต่างกนั
ก็ใชส้ ภาพแวดล้อมทางธรรมชาติตา่ งกนั ไปด้วย
สภาพแวดลอ้ มของสงั คมจะเปลย่ี นแปลงไปตาม ววิ ฒั นาการของธรรมชาตเิ พยี งใด หรอื ตามฝมี อื
การกระทําของมนษุ ย์เท่าใด อาจพอจําแนกได้ส่วนที่เป็น ปา่ ดงพงไพร ภูเขา แมน่ ำ้� ฯลฯ ทมี่ นุษยไ์ ม่ได้
เหยยี บยา่ งเขา้ ไปถงึ อาจเปลยี่ นแปลงสภาพตามเหตกุ ารณธ์ รรมชาตไิ ด้ เชน่ จากภมู อิ ากาศ หรอื แผน่ ดนิ ไหว
ภเู ขาไฟระเบิด หรอื การเกิดการหมดของยคุ น้�ำแข็ง ฯลฯ ซงึ่ นักธรณวี ทิ ยามเี ร่อื งราวชี้แจงได้มากมาย แต่
การเปลยี่ นแปลงเชน่ นต้ี อ้ งใชเ้ วลานานเปน็ หลายพนั หลายหมน่ื ปี หรอื มเี ฉพาะทซี่ ง่ึ มอี นั ตรายจากธรรมชาติ
ได้ง่ายบางแห่งบนผิวโลกเท่านั้น การเปลี่ยนแปลงในสภาพแวดล้อมธรรมชาติท่ีเกิดในช่วงเวลาส้ันเป็น
ทศวรรษ ศตวรรษ มักมีสาเหตุจากฝีมือการกระทําของมนุษย์แทบท้ังส้ิน เช่น ป่าไม้ถูกทําลาย สายน้�ำ
เปลยี่ นเสน้ ทาง แมน่ ำ�้ ลาํ คลองตนื้ เขนิ ดนิ หมดความอดุ มสมบรู ณ์ ฯลฯ สภาพแวดลอ้ มของสงั คม จงึ เปลย่ี น-
แปลงเพราะการกระทาํ ของมนุษยไ์ ดบ้ อ่ ย และมากกวา่ ทจี่ ะเปล่ียนไปเพราะพลังธรรมชาตเิ อง
ภาพท่ี ๑.๔ การขุดคลองลัดสมัยอยุธยา ปัจจุบันกลายเป็นแม่น้�ำสายส�ำคัญ