Page 26 - ไทยศึกษา
P. 26
๙-16 ไทยศึกษา
กาพย์เห่เรือ ใชโ้ คลงสสี่ ุภาพและกาพยย์ านี โดยขึ้นต้นด้วยโคลงสี่สุภาพ ๑ บท ตอ่ จากน้ัน
แตง่ ขยายความดว้ ยกาพย์ยานี จะแตง่ กี่บทก็ได้ให้หมดความท่ีต้องการขยายในโคลงสี่สุภาพขา้ งต้น
กวีวัจนะ ค�ำน้ีเปน็ ค�ำ น.ม.ส. หรือกรมหม่ืนพทิ ยาลงกรณ กวเี อกพระองค์หน่งึ ทรงคิดขนึ้
คือการประพนั ธ์ทใ่ี ชท้ ั้งโคลง ฉันท์ กาพย์ กลอน และร่าย มาแตง่ รวมกนั โดยเลอื กเนอ้ื ความใหเ้ หมาะสม
แก่ลลี าจงั หวะของร้อยกรองแต่ละประเภท
๑.๒ วรรณกรรมประเภทร้อยแก้ว การใช้ค�ำประพันธ์แบบร้อยแก้ว ใช้กันมาต้ังแต่สมัยสุโขทัย
เดมิ ใชร้ อ้ ยแกว้ สำ� หรบั บนั ทกึ เรอ่ื งราวตา่ งๆ รอ้ ยแกว้ เรม่ิ ใชใ้ นบนั เทงิ คดใี นรชั สมยั พระบาทสมเดจ็ พระพทุ ธ-
ยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช ส่วนวรรณกรรมปัจจุบันใช้ร้อยแก้วมากขึ้น แยกย่อยตามเน้ือหาเป็นประเภท
ใหญๆ่ ไดเ้ ปน็ บันเทิงคดีและสารคดี
๒. แบ่งตามลักษณะเนื้อหาของวรรณกรรม
การแบ่งวรรณกรรมตามลกั ษณะเน้อื หาของวรรณกรรม อาจจ�ำแนกประเภทไดด้ ังนี้
๒.๑ วรรณกรรมศาสนาและค�ำสอน วรรณกรรมที่มีเนื้อหาด้านศาสนาและค�ำสอน มุ่งให้เป็น
วรรณกรรมส�ำหรับสอนใจให้เห็นแบบอย่างของการประพฤติปฏิบัติในแบบท่ีเป็นท่ีพึงปรารถนาของสังคม
ทางดา้ นศาสนามที งั้ เรอื่ งหลกั ธรรมคาํ สอน เชน่ ไตรภมู พิ ระรว่ ง เลา่ เรอื่ งชาดก เชน่ มหาชาตคิ าํ หลวง เรอ่ื ง
พทุ ธประวตั ิ เชน่ ปฐมสมโพธกิ ถา วรรณกรรมคำ� สอนมที ง้ั คำ� สอนทวั่ ไป เชน่ สภุ าษติ พระรว่ ง สอนขนุ นาง
ราชการ เชน่ พาลีสอนน้อง สอนผูช้ าย เชน่ สวัสดิรกั ษา สอนผ้หู ญงิ เชน่ สุภาษติ สอนหญิง
๒.๒ วรรณกรรมเก่ียวกับประเพณีพิธีกรรม วรรณกรรมประเภทนี้เป็นวรรณกรรมที่สร้างข้ึน
เพ่อื ใชใ้ นการประกอบพธิ ี เช่น โองการแชง่ น้�ำ ค�ำฉนั ทด์ ษุ ฎสี ังเวยกลอ่ มชา้ ง รวมทงั้ วรรณกรรมท่อี ธบิ าย
เก่ยี วกบั ประเพณีพธิ ีกรรมตา่ งๆ เช่น พระราชพธิ ีสิบสองเดอื น
๒.๓ วรรณกรรมเชิงประวัติ หมายถึง วรรณกรรมประเภทที่บันทึกเหตุการณ์ เช่น ศิลาจารึก
สมัยสุโขทัย พงศาวดารฉบับต่างๆ รวมถึงวรรณกรรมประเภทสดุดีวีรบุรุษ ซ่ึงก็คือพระมหากษัตริย์ใน
สมัยต่างๆ กวีมีความช่ืนชมในพระราชกรณียกิจของพระมหากษัตริย์ซึ่งเป็นบุคคลส�ำคัญของบ้านเมือง
พระมหากษตั รยิ ท์ ท่ี รงพระปรชี าสามารถกย็ อ่ มท�ำใหบ้ า้ นเมอื งมคี วามเจรญิ ราษฎรอยเู่ ยน็ เปน็ สขุ กวจี งึ นำ�
เรอื่ งราวตา่ งๆ มาประพนั ธไ์ ว้ วรรณกรรมประเภทนเ้ี รยี กชอื่ วา่ วรรณกรรมยอพระเกยี รติ บา้ ง เฉลมิ พระเกยี รติ
บ้าง แตบ่ างเรื่องก็ใชช้ ่อื อนื่ เชน่ ยวนพา่ ย ตะเลงพา่ ย เปน็ ต้น
วรรณกรรมท้ัง ๓ ประเภทข้างตน้ เปน็ วรรณกรรมทช่ี ี้ใหเ้ หน็ คุณค่าดา้ นสังคมมากกวา่ ดา้ นอน่ื จงึ
เรยี กรวมรวมๆ กันได้ว่าเปน็ วรรณกรรมแนวจรรโลงสังคม
๒.๔ วรรณกรรมนิทานร้อยกรอง เปน็ วรรณกรรมทม่ี งุ่ ใหค้ วามบนั เทงิ ความสนกุ เปน็ เรอ่ื งสำ� คญั
คุณค่าด้านอ่ืนๆ เป็นเรื่องรองลงไป วรรณกรรมประเภทน้ีมีจ�ำนวนมาก แต่งด้วยค�ำประพันธ์หลายแบบ
เช่น ลลิ ิตพระลอ สมทุ รโฆษค�ำฉนั ท์ กลอนนิทานเรอ่ื ง พระอภัยมณี กาพยพ์ ระไชยสุรยิ า เป็นตน้
๒.๕ วรรณกรรมบทละคร อนั ทจ่ี รงิ บทละครนา่ จะมไี วส้ ำ� หรบั แสดงละคร แตก่ ลอนบทละครไทย
โดยเฉพาะบทละครรำ� นนั้ ใชอ้ า่ นเปน็ วรรณกรรมไดด้ ว้ ย สว่ นหนง่ึ เปน็ นยิ าย เรอื่ งเลา่ ทส่ี นกุ ใหค้ วามบนั เทงิ
