Page 83 - การอ่านภาษาไทย
P. 83
การอ่านรอ้ ยกรอง ๖-73
การอ่านออกเสียงบทร้อยกรองน้ัน แท้จริงเป็นวิธีการส�ำคัญที่จะท�ำให้ผู้อ่านสามารถเข้าถึง
รสวรรณคดี เกิดความซาบซงึ้ สะเทือนอารมณ์ได้มากกวา่ การอา่ นในใจ ยิ่งถา้ กวรี จนาบทรอ้ ยกรองน้ันไว้
อยา่ งงดงาม ผอู้ า่ นยอ่ มจะไดร้ บั รสแหง่ รอ้ ยกรองนน้ั ๆ ไปเปน็ เครอ่ื งจรรโลงใจ ประเทอื งอารมณ์ ทงั้ น้ี เพราะ
การอา่ นออกเสยี งดงั ๆ นน้ั จะชว่ ยใหโ้ สตประสาทไดส้ มั ผสั กบั เสยี งของคำ� ลลี า ทว่ งทำ� นอง ความกระเพอ่ื ม
ไปของเสียงตามองศาตา่ งๆ ท่คี �ำและภาษาในบทรอ้ ยกรองนนั้ ๆ มอี ยูใ่ นตัวของมันเอง ทง้ั กระแสเสียงอัน
แสดงอารมณ์ ความรสู้ ึก ซึง่ เกดิ จากความหนกั เบา เร็ว ชา้ สูง ตา่ํ ออ่ นโยนละมุนละไม กรา้ วกระดา้ ง
ดดุ นั ตลอดจนเสยี งสมั ผสั เรยี งรอ้ ยประสานเสียง ทั้งสมั ผสั สระ สัมผัสอกั ษร เสียงซํ้าคำ� เสยี งกอ้ งสะเทือน
หรอื เสยี งตา่ํ หนกั เสยี งกระตกุ กระชาก ฯลฯ อนั เปน็ ศลิ ปะของการสรา้ งสรรคบ์ ทรอ้ ยกรอง เปน็ พลังทที่ ำ� ให้
บทร้อยกรองมอี �ำนาจแห่งความไพเราะ งดงามประทบั ใจ เปน็ รสที่ไปหล่อเลยี้ งจรรโลงจิตใจผ้อู า่ น
ทางทจ่ี ะชว่ ยใหน้ กั อา่ นทไี่ มส่ ามารถ เขา้ ถงึ รสแหง่ บทรอ้ ยกรอง กค็ อื ใหอ้ า่ นออกเสยี งดงั ๆ เพราะ
เสยี งของภาษา ทปี่ ระกอบเปน็ วรรค เปน็ บาท เปน็ บท ตามขอ้ บงั คบั ของรปู แบบรอ้ ยกรอง มคี วามสมั พนั ธ์
อยา่ งมากกบั ความหมายซงึ่ จะแปรมาเป็น รส หรือ ความงาม ในบทรอ้ ยกรอง
๒. วิธีออกเสียงบทร้อยกรอง
การออกเสยี งบทร้อยกรองดังๆ เปน็ ลีลาและทำ� นอง ทำ� ไดห้ ลายวิธี ได้แก่
การอา่ นท�ำนอง ตามแบบแผน
การสวด เชน่ สวดสรภญั ญะ สวดโอ้เอว้ หิ ารราย สวดอภิธรรม
การเทศน ์ รวมการแหล่ดว้ ย เช่น เทศนม์ หาชาติ
การขบั เชน่ ขบั เสภา
การกล่อม เชน่ กลอ่ มช้าง กล่อมพระบรรทม กลอ่ มเดก็
การเห ่ เชน่ เห่เรือ
การพากย ์ เช่น พากยโ์ ขน (พากย์เมือง พากยร์ ถ พากยโ์ อ้ฯ)
การขบั ร้อง เช่น ขับร้องเพลง ท�ำนองนางนาค สดุ สงวน ฯลฯ
การร้องหรือวา่ เช่น วา่ สักวา เพลงฉ่อย เพลงเรอื เพลงเก่ยี วขา้ ว ฯลฯ
ในเอกสารการสอนนี้ จะกลา่ วถงึ เฉพาะการอา่ นท�ำนอง
๓. ลักษณะการอ่านท�ำนอง
แบ่งได้เป็น อ่านท�ำนองธรรมดา และอ่านท�ำนองเสนาะ
๓.๑ อ่านท�ำนองธรรมดา หมายถึง อ่านออกเสียงเหมือนร้อยแก้ว ไม่เคล่ือน หรือเอ้ือน หรือ
ทอดเสยี งเปน็ ลลี า เชน่ การอา่ นรา่ ยบวงสรวงสงั เวย การอา่ นรา่ ยสดดุ ี การอา่ นโองการแชง่ นาํ้ พระพพิ ฒั นส์ ตั ยา
๓.๒ อ่านท�ำนองเสนาะ หมายถึง การอ่านออกเสียง โดยมีจังหวะ มีการแบ่งช่วงเสียงตามลีลา
ของบทร้อยกรองแต่ละรูปแบบ มีการเคลื่อนเสียง เอื้อนเสียง ทอดเสียง ตามจังหวะของค�ำหรือสัมผัส
