Page 48 - สื่อศึกษา
P. 48
6-38 สื่อศกึ ษา
แนวตอบกิจกรรม 6.2.2
แนวคดิ การเข้ารหัสและถอดรหสั ของฮอลล์ ใหค้ วามสนใจต่ออำ� นาจการก�ำหนดความหมายวา่ มี
สองข้ันตอน ขัน้ ตอนแรก คอื ฟากของผผู้ ลิต เชน่ ส่อื มวลชนไดผ้ ลิตซ้ําความหมายบางอย่างบนเงอื่ นไข
ตา่ งๆ ทงั้ ประสบการณ์ บรบิ ทสงั คม บรบิ ทสอ่ื มวลชน หลงั จากนน้ั ความหมายนนั้ กผ็ า่ นมายงั ผรู้ บั สารกย็ งั
มีอ�ำนาจในการถอดรหัสความหมายตามประสบการณ์และความเข้าใจ อันเป็นการยืนยันพลังอ�ำนาจของ
ผรู้ บั สาร
เรื่องที่ 6.2.3
การวิเคราะห์การบริโภคส่ือ
เมอื่ ยอ้ นกลบั ไปทก่ี ระบวนทศั นก์ ารศกึ ษาผรู้ บั สารกระบวนทศั นแ์ รกในชว่ งหลงั ทใ่ี หค้ วามสนใจวา่
ผู้รบั สารคือผ้กู ระท�ำ (active audience) จะให้ความสนใจวา่ ผรู้ บั สารมีอ�ำนาจในการเลือกเปิดรบั สอ่ื ตาม
ความต้องการของผูร้ บั สาร การมองดว้ ยกระบวนทศั นด์ ังกล่าวยืนยันว่า ผ้รู ับสารมีอ�ำนาจและสทิ ธิในการ
เลือกตามความพึงพอใจ แต่ก็มองข้ามมิติเชิงอ�ำนาจการก�ำหนดกดทับผู้รับสาร ดังนั้น ส�ำนักวัฒนธรรม
ศึกษาจึงเร่ิมขยับการมองผู้รับสารโดยละเอียดว่า ภายใต้การเลือกเปิดรับส่ือน้ัน ยังคงมีนัยของอ�ำนาจ
กดทับอยเู่ ชน่ กนั กอ่ ใหเ้ กดิ การวเิ คราะหก์ ารบริโภคสือ่ (reception studies)
อาจกล่าวไดว้ า่ ในช่วงทศวรรษท่ี 1980 เดวิด มอร์เลย์ (David Morely) เปน็ นักวิชาการกลุ่ม
แรกทพี่ ยายามพฒั นาการศกึ ษาผรู้ บั สารแนวใหมท่ ใี่ หค้ วามสนใจตอ่ ผรู้ บั สารในการบรโิ ภคสอ่ื ในชวี ติ ประจำ�
วนั วา่ มกี ารรบั สารอยา่ งไร เปดิ รบั สอื่ อยา่ งไร โดยเนน้ ไปทพ่ี ฤตกิ รรมการเปดิ รบั สอื่ อยา่ งละเอยี ด ทสี่ ำ� คญั
คอื ภายใตก้ ารรบั สารกม็ มี ติ อิ ำ� นาจในการกดทบั และตอ่ สตู้ อ่ รอง เหตนุ ้ี มอรเ์ ลย์ จงึ สนใจศกึ ษาผชู้ มโทรทศั น์
รายการ เนช่ันไวด์ (Nationwide) และพัฒนาส่งู านวิจยั แฟมมลิ ี่ เทเลวชิ นั่ (Family Television) ดว้ ย
การเขา้ ไปศกึ ษาภายใตพ้ น้ื ทใี่ นบา้ นหรอื ครวั เรอื นอนั จะทำ� ใหเ้ หน็ สภาพของการบรโิ ภคสอ่ื ทแี่ ทจ้ รงิ และมอง
เห็นมติ ิเชิงอ�ำนาจในพ้ืนทด่ี ังกล่าว
จดุ เดน่ ของการศกึ ษาของมอรเ์ ลยป์ รบั การศกึ ษามติ ปิ จั เจกบคุ คลสกู่ ารวเิ คราะหผ์ รู้ บั สารกบั ประเดน็
ความสัมพันธ์ทางสังคม (social relations) กับการเปิดรับส่ือ การตีความตัวบท และเช่ือมโยงกับมิติ
เชงิ อำ� นาจ เขาเชอ่ื วา่ ผรู้ บั สารทม่ี คี วามแตกตา่ งกนั ของบรบิ ทสงั คม ทงั้ เพศ ชนชนั้ วยั ประสบการณต์ า่ งๆ
จะมีความเกยี่ วโยงกบั มิตอิ ำ� นาจและสง่ ผลตอ่ การชมและจะสง่ ผลตอ่ การอา่ นและตีความตวั บท
มอรเ์ ลย์ ยงั สนใจการศกึ ษาถงึ พนื้ ทก่ี ารชมโทรทศั นข์ องครอบครวั ชนชนั้ ลา่ งและกลางในลอนดอน
และพบวา่ พื้นทีก่ ารชมกค็ ือรปู แบบหนงึ่ ของ “การเมอื งแห่งหอ้ งน่ังเล่น” (the politics of the living
