Page 46 - วิถีไทย
P. 46
2-36 วิถไี ทย
ชาวแขกมุสลิม
กลมุ่ คนทน่ี บั ถอื มสุ ลมิ มกั ถกู เรยี กโดยคนไทยวา่ “แขก” ไมเ่ ปน็ ทแี่ นช่ ดั วา่ ทำ� ไม เหตใุ ด จงึ เรยี ก
เชน่ นนั้ เพราะโดยประวตั ศิ าสตรแ์ ลว้ จะพบวา่ กลมุ่ คนทน่ี บั ถอื ศาสนาอสิ ลาม เขา้ มาเปน็ สว่ นหนงึ่ ของสงั คมไทย
ช้านานแลว้ เช่นเดยี วกับชาวจีนและชาวชาติอ่ืนๆ เพราะเป็นกลมุ่ ชาติพันธทุ์ ี่มีบทบาททางการค้ามาต้ังแต่
สมยั อยธุ ยา
กลมุ่ ชาตพิ ันธุท์ ่ีนับถือมุสลมิ ในดนิ แดนประเทศไทย มหี ลากหลายกลมุ่ เชน่ กลุ่มชาติพันธมุ์ ลายู
ทางภาคใต้ กลุ่มแขกเจ้าเซ็นหรือแขกเปอร์เซีย กลุ่มแขกจามหรือชาวจามปา กลุ่มแขกมากัสซาร์หรือ
มกั กะสัน เปน็ ต้น สมยั อยุธยากลุ่มแขกมสุ ลมิ มบี ทบาททางการค้าระหว่างอยุธยากบั ฝ่ังมหาสมุทรอินเดีย
ในสงั กดั หนว่ ยงานทเี่ รยี กวา่ “กรมทา่ ขวา” มอี อกพระจฬุ าราชมนตรี เปน็ ผคู้ วบคมุ ดแู ล คกู่ บั “กรมทา่ ซา้ ย”
ซงึ่ เป็นกรมทา่ คา้ ขายของชาวจีน ภายใต้การควบคมุ ดแู ลของพระยาโชฎกึ ราชเศรษฐ5ี 8
กลุ่มมุสลิมเปอร์เซียเป็นมุสลิมจากภายนอก ที่มีหลักฐานว่าเร่ิมเข้ามาติดต่อท�ำการค้าตั้งแต่ใน
รัชสมัยสมเด็จพระนเรศวร ตั้งบ้านเรือนอยู่อาศัยในย่านชุมชนตะเก่ีย ริมแม่น้�ำเจ้าพระยา ในเขตจังหวัด
พระนครศรีอยุธยา ต่อมาในรัชกาลสมเด็จพระเจ้าปราสาททอง ทรงแต่งต้ังบุคคลส�ำคัญที่เป็นผู้น�ำชุมชน
มสุ ลมิ ในอยุธยา เชน่ ท่านเฉกอะหมัด กุมมี เขา้ รบั ตำ� แหน่งเปน็ ขนุ นางใหญ่ เสนาบดีมหาดไทย นามว่า
“เจา้ พระยาบวรราชนายก” เมอื่ เฉกอะหมดั เสยี ชวี ติ ผนู้ ำ� คนตอ่ มาคอื อบั ดลุ รซั ซคั ไดร้ บั แตง่ ตงั้ จากสมเดจ็
พระนารายณใ์ หเ้ ปน็ ขนุ นางดูแลกรมทา่ ขวา มชี ่ือต�ำแหน่งวา่ “ออกญาพชิ ติ ”
ต่อมาออกญาพิชิตได้ใช้อ�ำนาจบาตรใหญ่และท�ำผิดร้ายแรง อย่างเช่นการอยู่เบ้ืองหลังการเผา
สถานกี ารคา้ ของชาตคิ แู่ ขง่ อยา่ งฮอลนั ดา การใชเ้ รอื ทม่ี ธี งสญั ลกั ษณข์ องราชสำ� นกั สมเดจ็ พระนารายณ์ ไป
ปล้นเรอื สนิ ค้าของชาตอิ น่ื เม่อื สมเดจ็ พระนารายณ์ทรงทราบเรอื่ ง ก็ใหไ้ ต่สวน ได้ความเปน็ สตั ย์ ก็ให้ลง
พระราชอาญาประหารชวี ิตไป
ผนู้ ำ� คนตอ่ มา คอื “อะกอมะหะหมดั ” หรอื ชอื่ ในตำ� แหนง่ คอื “ออกพระศรเี นาวรตั น”์ เปน็ ผปู้ ฏบิ ตั ิ
หนา้ ทดี่ แู ลกรมทา่ ขวาดว้ ยความซอ่ื สตั ย์ ถอื เปน็ คนโปรดคนหนง่ึ ของสมเดจ็ พระนารายณ์ กอบกเู้ กยี รตภิ มู ิ
และชื่อเสยี งแกช่ ุมชนชาวมุสลิมในอยธุ ยา หลังจากทเ่ี คยเสยี ไปเมอ่ื ครัง้ ออกญาพิชติ
ทายาทของท่านเฉกอะหมัด นอกจากเป็นพ่อค้าแล้วยังมักได้รับความไว้วางพระราชหฤทัย เป็น
ขนุ นางคนสำ� คญั ในราชสำ� นกั อยธุ ยาตอนปลาย ตอ่ มาในสมยั รตั นโกสนิ ทรต์ อนตน้ บทบาทของกลมุ่ ขนุ นาง
ทายาทเฉกอะหมดั กม็ สี ูงมาก โดยเฉพาะทายาทกลุ่มท่หี ันมานบั ถือศาสนาพทุ ธ อยา่ งกลุ่มตระกูลบนุ นาค
เปน็ ถึงชน้ั สมเดจ็ เจ้าพระยา อย่างเช่น สมเดจ็ เจ้าพระยาบรมมหาศรีสรุ ยิ วงศ์ (ชว่ ง บนุ นาค) เป็นต้น59
กลุ่มแขกจามหรือจามปา เป็นมุสลิมอีกกลุ่มท่ีมีบทบาทในสังคมไทย เข้ามาในรัชกาลสมเด็จ
พระนารายณ์ เดมิ อยทู่ อ่ี าณาจกั รจามปาในดนิ แดนประเทศเวยี ดนาม ไดร้ บั พระมหากรณุ าธคิ ณุ ใหต้ งั้ ถน่ิ ฐาน
อยทู่ ย่ี า่ นปากคลองคจู ามหรอื ยา่ นทเี่ รยี กวา่ “ปทา่ คจู าม” ใกลว้ ดั พทุ ไธสวรรย์ อยธุ ยา เมอ่ื ยา้ ยเมอื งหลวง
58 จุฬิศพงศ์ จุฬารตั น์. (2553). มสุ ลมิ เชื้อสายอินโด-อหิ รา่ นนกิ ายชอิ ะฮใ์ นประเทศไทย: ประวตั ศิ าสตร์ และบทบาทใน
สงั คมไทย. กรงุ เทพฯ: ศนู ยม์ สุ ลิมศึกษา จุฬาลงกรณม์ หาวทิ ยาลยั .
59 เรอื่ งเดียวกนั .
