Page 21 - วิถีไทย
P. 21
ภาษาในวถิ ีไทย 3-11
สงิ่ ทมี่ นษุ ยเ์ ชอ่ื วา่ เปน็ สภาพลกึ ลบั มองไมเ่ หน็ ตวั แตอ่ าจจะปรากฏเหมอื นมตี วั ตนได้ อาจใหค้ ณุ หรอื โทษได้
มที ง้ั ดแี ละรา้ ย7 ความเชอื่ ในเรอื่ งพลงั อำ� นาจลกึ ลบั ดงั กลา่ ว สะทอ้ นผา่ นชอื่ เรยี กผใี นสงั คมไทยทมี่ จี �ำนวนมาก
ในแตล่ ะชื่อเรยี กมลี กั ษณะเฉพาะทสี่ ะทอ้ นความเช่ือเร่อื งผี ดงั ตัวอย่าง
กระสอื เป็นผที เ่ี ขา้ สงิ อยูใ่ นตัวผู้หญิง ถอดหวั และไสอ้ อกหากนิ ของโสโครกในเวลากลางคนื ไสม้ ี
แสงเรือง กระสือเป็นผีท่สี บื ทอดไปสคู่ นในครอบครัวเดยี วกนั ได้
กระหงั เปน็ ผที เ่ี ขา้ สงิ ในตวั ผชู้ าย เชอ่ื กนั วา่ เดมิ เปน็ ผชู้ ายทเ่ี รยี นวชิ าอาคมแกก่ ลา้ เขา้ กม็ ปี กี มหี าง
จะไปไหนกใ็ ชก้ ระดง้ ตา่ งปกี สากตำ� ขา้ วตา่ งขา สากกะเบอื ตา่ งหาง ชอบกนิ ของโสโครก กระหงั เปน็ ผคี กู่ บั
กระสือ ซึ่งเข้าสงิ ในตวั ผ้หู ญิง
โขมด เป็นผีชนิดหน่ึงในพวกผกี ระสือหรือผีโพง เห็นเปน็ แสงเรอื งวาวในเวลากลางคืน ท�ำให้หลง
ผิดนึกว่ามีคนถือไฟหรือจุดไฟอยู่ข้างหน้า ตามความเช่ือของคนไทยผีโขมดจะไม่ท�ำร้ายคนก่อน แต่จะ
หลอกให้คนหลงทางในยามค่�ำคนื
ผปี อบ เป็นผที เ่ี ชือ่ กันว่าสงิ อยใู่ นตัวคน เมื่อกินตบั ไตไส้พุงจนหมดแลว้ ออกไปคนนนั้ กต็ าย ตาม
ความเชอื่ คนทโี่ ดนผปี อบเขา้ สงิ จะมรี า่ งกายซบู ผอม ตาขวาง ไมส่ สู้ ายตาคนอน่ื ผปี อบกลวั ใบหนาด ดงั นน้ั
ในการไล่ผีทส่ี งิ อยู่ในรา่ งกายคนจึงใช้ใบหนาดเป็นสว่ นหนง่ึ ของพธิ ไี ล่ผี
ภาษาที่มีค�ำเรียกประเภทผีมากก็เป็นส่ิงที่ส่ือนัยว่าเรื่องดังกล่าวเป็นเร่ืองท่ีคนในสังคมให้ความ
ส�ำคญั ชอ่ื เรยี กผที ี่น�ำมาแสดงขา้ งตน้ เปน็ เพยี งบางสว่ นของความเชื่อ ในภาษาไทยยงั มชี ือ่ เรียกผอี กี มาก
เช่น (ผี) แม่ม่าย พราย ตานี เปรต ฯลฯ ค�ำเรียกผีสะท้อนว่าคนในสังคมมีความเช่ือเร่ืองอ�ำนาจลึกลับ
รวมถงึ คำ� อธิบายชอื่ เรียกผแี ตล่ ะประเภทก็สะทอ้ นใหเ้ หน็ ถึงวิถไี ทยไดอ้ กี ทางหนึง่
2. ภาษาสะท้อนโลกทัศน์
โลกทัศน์คือวิธีการมองโลกของบคุ คลในสังคมโดยรวม เป็นระบบท่ีอยู่ในวถิ ีแห่งความคิดหรือวถิ ี
แห่งการปฏิบตั ิ พ้นื ฐานของโลกทศั นส์ ่วนหน่งึ มาจากวิถีชวี ติ และวัฒนธรรมทีแ่ วดลอ้ มในสังคม ภาษาเปน็
หลกั ฐานหนงึ่ ทสี่ ะทอ้ นวธิ คี ดิ หรอื วถิ กี ารปฏบิ ตั ขิ องไทยไดช้ ดั เจนเชน่ กนั ความจรงิ แลว้ โลกทศั นอ์ าจจำ� แนก
ไดย้ อ่ ยๆ ไดห้ ลายประเภท เชน่ โลกทศั นเ์ กยี่ วกบั บคุ คล โลกทศั นเ์ กยี่ วกบั สถานภาพบคุ คล โลกทศั นเ์ กยี่ ว
กับคณุ ธรรม จริยธรรม ฯลฯ แตใ่ นทน่ี ี้จะกล่าวถึงภาษาที่สะท้อนถึงโลกทศั น์บางประเภท ประการแรกคือ
ภาษาสะท้อนโลกทัศน์เร่ืองความสัมพันธ์ระหว่างบุคคล ภายใต้โลกทัศน์ดังกล่าวความสัมพันธ์ระหว่าง
บคุ คลอยบู่ นพน้ื ฐานของการใชภ้ าษาแสดงความสมั พนั ธร์ ะหวา่ งบคุ คลตา่ งกนั เมอ่ื ใชต้ า่ งกนั กแ็ สดงใหเ้ หน็
ถึงระดับความสัมพันธ์ต่างกันด้วย หากจะกล่าวให้ชัดการใช้ภาษาระหว่างบุคคลในฐานะคนรู้จัก เพื่อน
เพือ่ นร่วมงาน เจ้านาย-ลูกนอ้ ง กต็ ่างกนั ไปตามความสมั พันธ์ ดงั ตัวอย่าง
7 ราชบัณฑติ ยสภา. ผี. จาก http://www.royin.go.th สืบคน้ เมอื่ 14 มีนาคม 2560
