Page 48 - วิถีไทย
P. 48
3-38 วถิ ีไทย
ฉนั ติดงานตอนเชา้ คงกลับมากนิ ขา้ วมื้อเที่ยงไมไ่ ด้
ผมมภี ารกิจภาคเช้า คงไม่ไดก้ ลบั มารว่ มรับประทานอาหารกลางวัน
อาตมามีกจิ นิมนตช์ ว่ งเชา้ คงไมไ่ ด้กลบั มาฉันเพล
สถานภาพบคุ คลเปน็ ตัวก�ำหนดการใช้ภาษา คำ� วา่ ติดงาน-ภารกิจ-กิจนิมนต,์ ตอนเชา้ -
ภาคเชา้ -ช่วงเชา้ , กิน-รับประทาน-ฉนั และ ม้ือเทย่ี ง-กลางวนั -เพล ความหลากหลายของการใช้รปู คำ�
เกิดจากการแปรตามสถานภาพของบุคคล ผู้ใช้ภาษาท่ัวไปทราบได้ว่าในข้อความแรกเป็นภาษาของคน
ท่ัวไป ข้อความที่สองเป็นภาษาที่ใช้กับกลุ่มท่ีมีฐานะทางสังคม ส่วนข้อความที่สามเป็นภาษาที่ใช้แก่
พระสงฆ์ การแปรตามสถานภาพบุคคลดูจะเก่ียวข้องกับศักดิ์ของบุคคลด้วย ภาษาในวิถีไทยมีค�ำกลุ่มท่ี
แสดงถึงศักด์ิของค�ำ อันเป็นกลวิธีหนึ่งในการเลือกสรรถ้อยค�ำให้เหมาะกับบุคคลและโอกาส โดยเฉพาะ
ภาษาเขียนย่ิงทวีความจ�ำเป็นในการเลือกสรรถ้อยค�ำให้เหมาะสมและสละสลวย อาทิ เชิญ-กราบเรียน,
เธอ แก, เอ็ง-ทา่ น และ ดอกไม้-ผกา ดเู หมอื นว่า กราบเรยี น ท่าน ผกา มักถกู ใช้กบั บุคคลและโอกาสที่
ส�ำคญั โดยเฉพาะกบั คนทม่ี ีสถานภาพบคุ คลสูงกว่าคนทัว่ ไป
กล่าวโดยสรุปความหลากหลายของภาษาในด้านการใช้ภาษาเกิดจากกลไกในการสื่อสารในวิถี
แหง่ ความเปน็ ไทยเป็นตัวก�ำหนดภาษาหรอื ถอ้ ยค�ำให้เหมาะกับบุคคล และโอกาส ลกั ษณะดังกล่าวนีเ้ อง
ทำ� ใหภ้ าษาไทยมคี วามหลากหลายและมศี ิลปะของภาษา
กิจกรรม 3.2.3
ให้อธบิ ายความหลากหลายของภาษาอันเน่อื งมาจากการเลือกใช้คำ� ในกลุม่ เดยี วกัน
แนวตอบกิจกรรม 3.2.3
การเลอื กใชค้ ำ� ในกลมุ่ ความหมายเดยี วกนั เปน็ สว่ นหนง่ึ ของการหลากคำ� ทผ่ี ใู้ ชภ้ าษาสามารถเลอื ก
ค�ำในกลุ่มความหมายเดียวกัน อาทิ ค�ำท่ีมีความหมายว่า “การดูอย่างถ่ีถ้วน” มีค�ำดังน้ี ค้น, ตรวจ,
ตรวจสอบ, ตรวจคน้ , ตรวจการณ,์ สำ� รวจ, ตรวจตรา คำ� เหลา่ นชี้ ว่ ยใหผ้ ใู้ ชภ้ าษาเลอื กสรรใหเ้ หมาะแกก่ าร
สือ่ สาร