Page 44 - ภาษาถิ่นและวรรณกรรมท้องถิ่นไทย
P. 44
10-34 ภาษาถ่ินและวรรณกรรมท้องถิน่ ไทย
ตวั อยา่ งบทวรรณกรรมลายลกั ษณท์ ม่ี กี ารซาํ้ คำ� เชน่ เรอ่ื ง “พระมหาชาดกคำ� กาพย:์ ฉบบั วดั
มัชฌิมาวาส” มดี ังนี้ (สาคร บุญเลิศ. 2548, น. 99)
เสือเฒ่านอนอยู่ดีดี เอาไม้แยงตี เหล่าอีพวกพาลแพศยา...
แต่กูอดเฉยนักหนา เจ้าอบิดิดา น่ิงให้มันมาด่าไย
ด่ามาด่าม่ังเป็นไร ตีมาตีไป ตบมาตบม่ังอย่าขาม
บทประพนั ธ์ข้างต้นมีการซา้ํ ค�ำว่า “ดี” 2 ครง้ั “ด่า” 3 ครัง้ “ตี” 2 ครงั้ และ “ตบ” 2 คร้งั
การซํ้าค�ำดงั กลา่ วนบั เป็นกลวิธกี ารสรา้ งสุนทรยี ภาพในบทวรรณกรรมอย่างหน่ึง
1.2.2 การหลากค�ำ เป็นการใช้ค�ำท่ีมีรูปค�ำต่างกันแต่ส่ือความหมายอย่างเดียวกัน กลวิธี
เช่นนี้เป็นศิลปะการใช้ภาษาอย่างหน่ึงท่ีท�ำให้วรรณกรรมมีสุนทรียภาพ วรรณกรรมท้องถิ่นภาคใต้ท้ัง
มขุ ปาฐะและลายลกั ษณม์ ีการหลากคำ� เป็นอนั มาก
ตัวอย่างวรรณกรรมมุขปาฐะท้องถ่ินภาคใต้ที่มีการหลากค�ำ เช่น เพลงกล่อมเด็กต่อไปนี้
(วรวรรธน์ ศรยี าภัย, 2541, น. 213)
นอนหลับแม่เวเหอ นอนเปลแม่ช้า
นอนในเปลผ้า โลอ์เหอจะกล่อมให้เจ้านอน
เม่ือเจ้าหลับแล้ว โลอ์เหอแม่จะลาไปก่อน
เจ้าทรามบังอร อย่าเศร้าโศกา
เป็นกรรมของโลอ์แล้ว มาเกิดโลอ์แก้วในภูผา
ตกต่ําก�ำพร้า หลับแล้วแม่ลาไปเหอ
(เว = ไกว, โลอ์ = ลูก)
จะเหน็ ไดว้ ่าเพลงกลอ่ มเด็กขา้ งต้น ค�ำว่า “โลอ์, เจา้ , เจา้ ทรามบงั อร, โลอ์แก้ว” แมจ้ ะมรี ูป
คำ� ต่างกนั แต่มีความหมายเหมือนกันคอื ลูกซ่งึ นอนอยู่ในเปล และแม่กำ� ลังรอ้ งเพลงกลอ่ ม
1.2.3 การผวนคำ� เปน็ วธิ กี ารพดู หรอื อา่ นกลบั คำ� จงึ จะมคี วามหมาย เชน่ “ขดั ผา้ ว” ผวนกลบั
เปน็ “ขา้ วผดั ” “ปากาก” ผวนกลบั เป็น “ปากกา” และ “รนตย์ ถ” ผวนกลบั เป็น “รถยนต์” การผวนคำ�
ดงั กลา่ วในวรรณกรรมทอ้ งถน่ิ ภาคใตน้ บั เปน็ กลวธิ กี ารสรา้ งใหเ้ กดิ สนุ ทรยี ภาพอยา่ งหนง่ึ ในบทวรรณกรรม
และปรากฏทั้งวรรณกรรมลายลกั ษณแ์ ละมุขปาฐะ
ตัวอย่างการผวนค�ำในวรรณกรรมมุขปาฐะ เชน่ ปริศนาค�ำทายนี้ (วมิ ล ด�ำศร,ี 2539, น.
118-119)
- ไข่หลุด ไข่หลั้ว สาหัวไข่ (ขุดไหล ควั่ ไหล ใสห่ วั ขา่ ) (ไหล = ปลาไหล)
- เนาขก เกาะหางทน พอเห็นคามน ก็บินไป (นกเขา เกาะหนทาง พอเห็นคนมา
กบ็ นิ ไป)
- ผีชัก ยายหวอด จอมหัน ม้วนดีด (ผักชี ยอดหวาย จันทร์หอม มดี ดว้ น)
