Page 46 - ภาษาถิ่นและวรรณกรรมท้องถิ่นไทย
P. 46
10-36 ภาษาถ่ินและวรรณกรรมท้องถ่ินไทย
รักนุชเหอ สิ้นสุดพี่รักเจ้านักหนา
เหมือนคุณรุทร์รักอุษา พระรามรักสีดาไม่คลายใจ
พระศรีสุธนทรงศักดิ์รักโนรา เหมือนตัวพ่ียารักหน้าใย
พระรามรักสีดาไม่คลายใจ พี่ไม่รักใคอ่ืนเหอ
(คุณรุทร์ = อุณรุทธ์, ใค = ใคร)
2.1.3 พิโรธวาทัง เมอื่ ประสงคแ์ สดงความโกรธความแคน้ เคอื งไมว่ า่ จะดว้ ยเหตใุ ดกต็ าม จะ
ใชภ้ าษาในลลี าพโิ รธวาทงั เพอื่ แสดงความโกรธนน้ั อาจดา่ ทอหรอื วา่ กลา่ วใหเ้ จบ็ ใจหรอื ไดร้ บั ความอบั อาย
เช่นเพลงกล่อมเด็กบทหน่ึงท่ีบริภาษผู้หญิงซึ่งแย่งสามีของผู้อื่นด้วยถ่อยค�ำรุนแรง ตรงไปตรงมา ไม่
ออ้ มคอ้ ม ภาษาบรภิ าษท่ีใชพ้ ูดเปน็ อย่างไร ลลี าภาษาในบทเพลงเปน็ เช่นน้นั ดังบทเพลงวา่ (วิมล ด�ำศร,ี
2539, น. 114)
อีดอกบุกเหอ หีมันลุกเหมือนเทียนชัย
เก้าเบ้ียสิบเบี้ยกูก้าไม่ใส่ เอาพันธุ์ท�ำไหรอีดอกทอง
ยังคนหนึ่งแล้วไม่หน�ำ เอาอ่ืนไปซํ้าเข้าเป็นสอง
พวกโหฺมสาละวนคนดอกทอง ให้ชายหมันลองแหล้นเหอ
(ก้า = ก็, ไหร = อะไร, หมัน = มัน, แหล้น = เล่น)
2.1.4 สัลลาปังคพิสัย เป็นลีลาการใช้ภาษาเพื่อแสดงความโศกเศร้าเสียใจในกรณีต่างๆ
หรอื เปน็ บทครา่ํ ครวญกไ็ ด้ ตวั อยา่ งเชน่ จากวรรณกรรมลายลกั ษณเ์ รอ่ื ง “พระรถเมรคี ำ� กาพย”์ ตอนทนี่ าง
เมรหี รอื นางกงั หรสี งั่ ลาหอ้ งนอนของนางเพอ่ื ออกไปตามหาพระรถเสนซงึ่ เปน็ สวามี ผปู้ ระพนั ธใ์ ชล้ ลี าภาษา
สลั ลาปังคพิสยั ดงั น้ี (สุธิวงศ์ พงศ์ไพบลู ย์, 2548, น. 177)
ส่ังแล้วเข้าในห้อง เห็นแท่นทองกันแสงหา
โอ้แต่น้ีอกอา จะบากหน้าไปหาใคร
เสียสดายห้องปราสาท แก้วแกมมาศทับทิมใส
มดแมงจะแย่งใย จะหมองใจทุกเวลา
(เสียสดาย = เสียดาย)
2.2 โวหาร เปน็ ถอ้ ยคำ� สำ� นวนภาษาทใี่ ชส้ อ่ื ความรคู้ วามคดิ และอารมณค์ วามรสู้ กึ มงุ่ ใหเ้ กดิ ความ
ไพเราะงดงามทางภาษา เป็นเครื่องมือทางวรรณศิลป์ท่ีช่วยให้บทวรรณกรรมท่ีแต่งข้ึนมีคุณค่าทาง
วรรณศลิ ป์หรอื การประพันธ์ โวหารจึงเปน็ กลวิธีทำ� ให้เกิดสุนทรยี ภาพอยา่ งหน่ึง โวหารท่ีพบโดยท่ัวไปใน
วรรณกรรมทอ้ งถิ่นภาคใต้มี 3 ประเภท ไดแ้ ก่ บรรยายโวหาร พรรณนาโวหาร และเทศนาโวหาร กล่าว
ตามลำ� ดับดังน้ี
