Page 29 - ภาษาถิ่นและวรรณกรรมท้องถิ่นไทย
P. 29
วรรณกรรมท้องถนิ่ ของกลุ่มชาตพิ ันธุใ์ นประเทศไทย 12-19
อนาถบิณฑิกเศรษฐี ผมู้ ีใจใฝใ่ นพทุ ธศาสนาเปน็ อย่างย่งิ ได้สร้างวัดถวายพระพทุ ธเจ้า ท้ังยังได้
ถวายเครื่องอัฐบริขาร ภัตตาหารต่างๆ คนท้ังหลายต่างรู้ข่าวการท�ำบุญท�ำทานของอนาถบิณฑิกเศรษฐี
จึงได้มาชุมนุมท่ีวัดเชตวันเป็นจ�ำนวนมาก ขณะเดียวกัน พระอานันทะได้กราบอาราธนาพระพุทธเจ้าให้
แสดงธรรมเทศนาโปรดเหล่ามนุษย์และเทวดาท่ีมาชุมนุมกันอยู่ ณ ที่แห่งน้ี พระพุทธองค์จึงแสดงธรรม
เทศนาอดตี วตั ถชุ าดกเรอ่ื งหนง่ึ กลา่ วถงึ เรอ่ื งราวของ รตั นมณโี พธสิ ตั ว์ เมอื่ ครงั้ ยงั สำ� ราญในสวรรคช์ นั้ ดสุ ติ
โดยมนี างสวรรคก์ ญั ญาแวดลอ้ มหลายหมน่ื ขณะนนั้ พระอนิ ทรไ์ ดท้ ลู เชญิ พระองคใ์ หจ้ ตุ ลิ งมายงั มนษุ ยโลก
เพื่อโปรดสรรพสตั วใ์ หพ้ น้ จากทกุ ข์ รัตนมณีโพธสิ ัตว์จงึ ไดเ้ สด็จลงมาอุบัติในทอ้ งของนางจนั ทรมณี หญงิ
ชาวบา้ นแหง่ เมอื งสาวตั ถี ในคนื หนงึ่ นางจนั ทรมณฝี นั วา่ ไดพ้ บแสงมณโี ชตติ กลงจากฟา้ นางไขวค่ วา้ เกาะ
กอดแสงมณีลูกนั้นและสะดุ้งต่ืน สองสามีภรรยาจึงคิดว่าจะมีบุตรเป็นผู้มีบุญลงมาเกิด และช่วยกันดูแล
ถนอมรกั ษาครรภเ์ ปน็ อยา่ งดี เมอื่ ครบ 10 เดอื น นางจนั ทรมณไี ดใ้ หก้ ำ� เนดิ บตุ รชายตงั้ ชอ่ื วา่ รตั นมณกี มุ าร
นางจนั ทรมณแี ละโคภติ ราผพู้ อ่ ตา่ งมใี จใฝใ่ นพทุ ธศาสนามาก รกั ษาศลี ไมห่ ลงมวั เมาในกเิ ลสตณั หา เจรญิ
จิตภาวนาระลึกถึงพระรัตนตรัยทุกค�่ำเช้า ประกอบคลองบุญอย่างสม�่ำเสมอจนเป็นที่เลื่องลืมไปท้ังเมือง
พ่อแม่ได้สั่งสอนรัตนมณีกุมารบุตรชายให้มีจิตใจใฝ่ในพระธรรมค�ำสอน ยึดพระพุทธศาสนาเป็นสรณะ
เหมอื นเชน่ ตน
เมอื่ กมุ ารนอ้ ยอายยุ า่ งได้ 5 ขวบ โคภติ ราผพู้ อ่ กต็ ายดว้ ยโรคลม เขาจงึ อยกู่ บั แมเ่ พยี งสองคนดว้ ย
ความยากลำ� บาก และเม่ือย่างเขา้ วยั หนุม่ อายุได้ 15 ปี นางจันทรมณีกล็ ้มป่วยและตายจากไป รตั นมณี
กมุ ารจงึ เปน็ ลกู กำ� พรา้ ยากไร้ ทรพั ยส์ มบตั ทิ มี่ อี ยแู่ ตเ่ ดมิ ไดน้ ำ� มาขายเพอ่ื รกั ษาโรคของทง้ั พอ่ และแมจ่ นไมม่ ี
ทรัพย์อะไรเหลือ กลายเป็นคนทุคตะ หาเล้ียงชีพด้วยการหาฟืนมาขายและตระเวนรับจ้างท�ำงานต่างๆ
บางวันกินแตงโมและแตงกวาแทนข้าว บางวันกินลูกไม้ตามป่า หรือบางวันกินข้าวบูดเน่าประทังชีวิต
โพธสิ ัตวจ์ งึ เปน็ ทุคตะกำ� พรา้ ทม่ี คี วามทกุ ขย์ าก ขัดสนมาก
แม้ว่าจะต้องเผชิญกับความทุกข์ ขัดสน และล�ำบากในการด�ำรงชีพ แต่พระโพธิสัตว์ก็เพียร
ประกอบคุณความดี ม่ันคงอยู่ในวิริยะ อดทน และด�ำรงตนในครรลองแห่งบุญอยู่เป็นนิตย์ จนกระท่ัง
ปู่อรสคี ชายชราในเมืองสาวัตถีได้เห็นถึงความดีและความงามอันเป็นลักษณะของมหาบุรุษท่ีมีในตัวพระ
โพธิสัตว์ ดังกลา่ ว จงึ รับทุคตะรัตนมณีเปน็ บุตรบุญธรรม เม่อื เจริญวยั สู่ 16 ปี รัตนมณมี รี ปู โฉมหลอ่ เหลา
ตามมหาปุริสสะลักษณะจึงเป็นที่หมายปองของหญิงสาวและเป็นที่เจริญตาแก่ผู้ได้พบเห็น แต่รัตนมณี
ไม่เคยหลงในโมหากิเลส ไม่เจ้าชู้ และไม่ไปเที่ยวเล่นที่เรอื นใด หากอยู่ดูแลแตป่ อู่ รสคีพ่อเลีย้ งเทา่ นน้ั ทงั้
ยึดมนั่ ในคลองบญุ อยา่ งสม่ำ� เสมอ รตั นมณเี ดนิ ทางออกไปคา้ ขายยงั ตา่ งเมอื งในรปู ของ “วัวต่าง ม้าต่าง”
ขณะเดินทางไปค้าขายน้ันรัตนมณีได้พอเห็นบรรดาฝูงมดส้มก�ำลังสร้างรังด้วยความยากล�ำบาก รัตนมณี
จึงช่วยฝูงมดส้มสร้างรังจนส�ำเร็จภายในวันเดียว พระญามดส้มจึงสั่งให้เสนามดแปลงกายเป็นมนุษย์เพ่ือ
ไปเชิญพระโพธิสัตว์มายังรังของตนซึ่งเนรมิตเป็นมหาปราสาทเตรียมไว้ พระญามดส้มให้พระโพธิสัตว์
ขอพรในสงิ่ ทต่ี นปรารถนาเพอ่ื เปน็ การตอบแทนทม่ี าชวยสรา้ งรงั แตพ่ ระโพธสิ ตั วร์ ตั นมณไี มต่ อ้ งการสง่ิ อน่ื ใด
นอกจากมนตรารู้ภาษาสัตว์ พระญามดส้มจงึ สอนมนตภ์ าษาสตั วใ์ ห้เปน็ การตอบแทนความดีน้นั รตั นมณี
จงึ พบเหตอุ ศั จรรยด์ ว้ ยสามารถเขา้ ใจภาษาสตั วท์ กุ ประเภท ในชว่ งการเดนิ ทางคา้ ขายนนั้ เอง พระโพธสิ ตั ว์
ได้ยินเสียงวัว 500 ตวั รอ้ งบ่นถงึ ความทุกขท์ รมานในการเดนิ ทางมาค้าขายต่างเมือง บา้ งบ่นถึงเจ้าของ
