Page 73 - ทฤษฎีและการวิจารณ์ภาพยนตร์
P. 73
การเลา่ เร่ืองในภาพยนตร์ 8-63
- คุณลักษณะทางด้านทัศนคติ พฤติกรรม เชน่ การเปน็ ผู้กระท�ำ (active)-ผ้ถู ูกกระท�ำ
(passive) มวี ฒั นธรรม (culture/civilize)-ดบิ เถอื่ น (nature) มปี ระโยชนต์ อ่ สงั คม-เปน็ อนั ตรายตอ่ สงั คม
ทนั สมยั –ลา้ หลงั มเี หตผุ ล (reason) – ใชอ้ ารมณ์ (passion) สมถะ–ฟมุ่ เฟอื ย มนี าํ้ ใจ-เหน็ แกต่ วั กตญั ญ-ู
อกตัญญู ขยนั –ข้ีเกยี จ ช่วยคนอ่อนแอกว่า-รงั แกคนออ่ นแอกว่า ฯลฯ
(2) การสร้างความเป็นอื่น (the others) มีตราบาป (stigma) การท�ำให้ด้อยตลกขบขัน และ
การประกอบสร้างตวั ละครให้ขาดคุณสมบตั ิอันเป็นคา่ นยิ มที่สังคมน้นั ใหค้ วามสำ� คญั กลวธิ ีท้งั 4 นถ้ี กู น�ำ
มาใช้เพอื่ ท�ำใหภ้ าพทางลบหรอื ภาพของความเป็นอนื่ ในตัวละครน้นั ๆ มีความเขม้ ขน้ ข้ึน
- การสร้างตัวละครให้มีความเป็นอ่ืน พบในการประกอบสรา้ งบุคลิกตัวละคร ความเป็น
อนื่ ทถี่ กู สรา้ งนมี้ กั เปน็ ความเปน็ อน่ื จากจดุ ยนื ของชนชน้ั กลางอนั เปน็ ชนชนั้ ทยี่ ดึ กมุ อำ� นาจในการประกอบ
สร้างเรื่องเล่าของส่ือภาพยนตร์ การประกอบสร้างบุคลิกลักษณะตัวละครในภาพยนตร์ให้มีความเป็นอื่น
ได้แก่ การประกอบสรา้ งตัวละครที่ดดู รุ า้ ย เป็นอนั ตรายตอ่ คนอ่นื ๆ ในสังคม สกปรก กักขฬะ หยาบคาย
มพี ฤตกิ รรมทผี่ ดิ จารตี ประเพณี คา่ นยิ มของสงั คมนน้ั ๆ ซง่ึ ตรงกบั แนวคดิ เกยี่ วกบั คณุ สมบตั คิ วามเปน็ อนื่
ท่ี Dougras (Mary Dougras) นักมานุษยวิทยา ได้อธิบายไว้ว่า ประกอบด้วยลักษณะซ่ึงเป็นมลพิษ
(polluted) ลักษณะท่ีเปน็ อนั ตราย (dangerous) และลกั ษณะที่ต้องหา้ ม (taboo) (Hall, 1997, p. 258)
- การสร้างตัวละครให้มีตราบาป (stigma) นบั เปน็ กลวธิ หี นง่ึ ทถี่ กู ใชใ้ นการประกอบสรา้ ง
ความเป็นอ่ืนให้แก่ตัวละครอย่างเข้มข้น พฤติกรรมในลักษณะต้องห้าม (taboo) น้ีขึ้นอยู่กับสภาพ
ขนบธรรมเนียม ประเพณีของสงั คมนนั้ ๆ วา่ จะเป็นเร่อื งใด หากเปน็ ในสังคมไทย ถา้ ตวั ละครนนั้ เปน็ เพศ
หญงิ อาจเปน็ เรอื่ งเกย่ี วกบั ความสมั พนั ธท์ างเพศ เชน่ ความสมั พนั ธท์ างเพศของบคุ คลทมี่ คี วามเกยี่ วดอง
กนั ภายในครอบครัว อย่างพ่ีเขยมคี วามสัมพันธท์ างเพศกบั น้องเมีย (เทวดาเดินดนิ , 2519) การทีผ่ ูห้ ญิง
มีความสัมพันธ์ทางเพศในลักษณะท่ีผิดต่อจรรยาบรรณทางวิชาชีพ ศีลธรรมของสังคม อย่างครูมีความ
สัมพันธท์ างเพศกับลกู ศษิ ย์ นางพยาบาลมีความสัมพันธท์ างเพศกบั คนไข้ และการท่ีผู้หญิงชนชัน้ กลางมี
ความสมั พนั ธท์ างเพศกบั ผชู้ ายชนชนั้ ลา่ ง (ผหู้ ญงิ 5 บาป, 2545) หรอื การประกอบสรา้ งใหต้ วั ละครตดิ ยา
เสพติด เป็นเพศท่ีสาม ในสภาพสังคมที่ยังไม่เปิดเสรีในเรื่องเพศในขณะที่ภาพยนตร์เรื่องน้ันถูกสร้าง
(เทวดาเดินดนิ , 2519) (ขจติ ขวญั กิจวสิ าละ, 2553, น. 189-190)
- การท�ำให้ด้อย ตลก ขบขัน การสร้างความตลกขบขันถือเป็นรูปแบบหนึ่งของการใช้
อ�ำนาจ (exercise of power) ในการกดทับส่ิงใดสิ่งหน่ึงไว้ โดยมองว่าสิ่งน้ันมีความตํ่าต้อยกว่าตน
(อุบลรัตน์ ศิริยุวศักด์ิ, 2536, น. 52) ในภาพยนตร์จะพบในการประกอบสร้างร่างกาย บุคลิกภาพ
พฤติกรรม ตวั ละครทอี่ ยู่ฝา่ ยตรงข้ามอุดมการณห์ ลักให้มีลักษณะที่ด้อย ตลก ขบขนั เช่น ในภาพยนตร์
เร่อื ง คนภเู ขา (2521) ความเปน็ ชาวเขาเผ่าตา่ งๆ ทางภาคเหนอื ของประเทศไทยผา่ นมุมมองของชนช้ัน
กลางในเมือง ถูกประกอบสร้างให้เป็นเผ่าท่ีไม่อาบน้ํา เวลาลุยนํ้าด้วยความที่มีเสื้อผ้าอยู่ชุดเดียวจึงต้อง
ถลกกระโปรงสงู จนเหน็ แก้มก้น มีธรรมเนียมถือผีอนั แปลกประหลาดเมื่อมพี ิธีศพต้องนำ� ดินพอกหน้าเพอ่ื
พรางตัวไม่ให้ผตี ามมา ฝักใฝใ่ นเรื่องเพศโดยไม่ค�ำนึงถึงกาลเทศะ ไมร่ จู้ ักการคุมกำ� เนดิ ใช้ถุงยางอนามัย
ไมเ่ ปน็ เป็นตน้
