Page 33 - ภาษาและทักษะเพื่อการสื่อสาร
P. 33
ความรพู้ นื้ ฐานเกีย่ วกับภาษาเพื่อการสอื่ สาร 1-23
2.1 สัญญะคืออะไร รชิ ารด์ สอ์ ธบิ ายวา่ สญั ญะเปน็ สง่ิ ทใ่ี ชแ้ ทนสงิ่ อน่ื ๆ และเมอ่ื บคุ คลรบั รสู้ ญั ญะ
ก็จะสามารถสร้างภาพลักษณ์ (image) บางอย่างที่กว้างมากกว่าตัวสัญญะเอง เช่น เม่ือเห็นสัญญาณ
ไฟแดง (สัญญะ) ปรากฏบนสัญญาณไฟจราจรบนสีแ่ ยก คนทัว่ ไปจะรู้ความหมายและเขา้ ใจบรบิ ททีก่ วา้ ง
กว่าสญั ญะวา่ นนั่ ไม่ใช่แคเ่ พยี งสขี องไฟ แตห่ มายความว่า “ตอ้ งหยุด”
ส�ำหรับสัญญะทางภาษาซ่ึงเป็นเคร่ืองมือส�ำคัญในกระบวนการคิดและการสื่อสาร ริชาร์ดส์เรียก
มนั วา่ “สญั ลกั ษณ”์ (symbol) เขาอธบิ ายวา่ ภาษาเปน็ ระบบของสญั ญะ (sign) และเพอ่ื อธบิ ายวา่ “ความ
หมาย” นั่นหมายความว่าอย่างไร ริชาร์ดส์และออกเดนจึงได้สร้างแบบจ�ำลองภาพสามเหลี่ยมแห่งความ
หมายไวด้ ังนี้
ความคดิ ค�ำนงึ (Thought/reference)
ความสัม ัพน ์ธโดยตรง ความสมั พันธโ์ ดยตรง
สญั ลักษณ์ ใชแ้ ทนทค่ี วามสัมพันธ์โดยอ้อม สิง่ ท่อี ้างถึง
(symbol) (referent)
ดา้ นทั้ง 3 ของสามเหล่ียมคอื 3 ดา้ นของความหมาย ซงึ่ ไดแ้ ก่
1) ความหมายในสัญลักษณ์ (symbol) = คำ� ค�ำนห้ี มายความวา่ อะไร
2) ความหมายในสงิ่ ทอ่ี ้างถงึ (referent) = สง่ิ ทีถ่ กู อา้ งถึงนั้นคืออะไร
3) ความหมายที่ปรากฏตามทัศนะหรือความคิดค�ำนึง (thought) ของแต่ละบุคคล = ใน
ความคิดของเรา สง่ิ ๆ นี้มีความหมายวา่ อะไร
ความสัมพันธ์ระหว่างความหมายทั้ง 3 ด้าน คือ ความคิดค�ำนึงกับสัญลักษณ์และสิ่งที่อ้างถึง
มีความสัมพันธ์กันโดยตรง แต่ความสัมพัรธ์ระหว่างสัญลักษณ์กับส่ิงท่ีอ้างถึงเป็นความสัมพันธ์ทางอ้อม
เนื่องจากสญั ญะจะต้องผ่านการแปลความจากการคดิ ค�ำนงึ ของบคุ คลก่อนจึงจะสะท้อนถงึ ท่ีอา้ งถงึ ได้ เช่น
การเขยี นตวั อกั ษรเป็นค�ำวา่ “สุนขั ” (สัญลักษณใ์ นภาษาไทย) ก็จะไมม่ ีความสมั พนั ธ์ใดๆ กับสนุ ัขจรงิ ๆ
(ส่ิงท่อี ้างถงึ ) หากเดก็ ท่ยี งั ไม่ได้เรยี นการอา่ นเขียนภาษาไทย เมอื่ เห็นตวั อักษรวา่ “สุนัข” กไ็ ม่สามารถ
คิดไปถึงตัวสนุ ัขจรงิ ๆ ได้ แต่ผใู้ หญ่ท่อี า่ นเขียนได้ก็จะมีความคดิ คำ� นึงไปถงึ ตัวสุนขั ได้
