Page 40 - ภาษาและทักษะเพื่อการสื่อสาร
P. 40
1-30 ภาษาและทักษะเพอ่ื การสื่อสาร
เร่ืองท่ี 1.2.1
ปัจจัยเกี่ยวกับบุคคลในกระบวนการสื่อสาร
บคุ คลในกระบวนการสอื่ สาร ประกอบด้วย ผู้ส่งสาร (sender) และผรู้ บั สาร (receiver) ล้วนมี
ปัจจัยทม่ี ผี ลต่อการส่ือความหมายหลายประการ ดังนี้
1. ปัจจัยของผู้ส่งสารท่ีมีผลต่อการสื่อความหมาย
ผูส้ ง่ สาร (sender) เปน็ องคป์ ระกอบแรกและองค์ประกอบส�ำคญั ในกระบวนการ หมายถงึ บคุ คล
หรอื กลมุ่ บคุ คลทมี่ คี วามตอ้ งการและความตงั้ ใจทจี่ ะสง่ ขอ้ มลู ขา่ วสาร อารมณ์ ความรสู้ กึ นกึ คดิ ไปยงั ผรู้ บั สาร
เพอ่ื ใหเ้ กดิ ผลอยา่ งใดอยา่ งหนึง่ ต่อผูร้ ับสาร
จากการศึกษาแบบจ�ำลองการสื่อสารรูปแบบต่างๆ จะพบว่า ในทุกแบบจ�ำลองจะมีการกล่าวถึง
ผู้ส่งสารในฐานะจุดเริ่มต้นของการสื่อสารเสมอ และอีกประการหน่ึงคือ ความหมายของสิ่งที่สื่อสารไม่ได้
อยูท่ ตี่ วั สาร (message) แตอ่ ยู่ทกี่ ารรับรแู้ ละตีความของผ้รู บั สาร และการรับรสู้ ว่ นหน่ึงนั้นก็ข้นึ อย่กู บั การ
รับรู้ของผู้รับสารท่ีมีต่อตัวผู้ส่งสารน่ันเอง หากศึกษาถึงปัจจัยของผู้ส่งสารท่ีมีผลต่อการส่ือสารและสื่อ
ความหมาย สามารถวเิ คราะหไ์ ดต้ ามเพศ อายุ ระดบั ความรู้ ทกั ษะและทศั นคตใิ นการสอ่ื สาร ดงั น้ี (อวยพร
พานิช, 2556)
1.1 เพศของผู้ส่งสาร มีสว่ นในการก�ำหนดทศิ ทางการพดู เนอื่ งจากเม่อื ผชู้ ายพูดกบั ผชู้ ายดว้ ย
กนั หรอื ผหู้ ญงิ พดู กบั ผหู้ ญงิ ดว้ ยกนั ยอ่ มรแู้ ละเขา้ ใจผรู้ บั สารวา่ เขาใหค้ วามสนใจกบั เรอื่ งอะไรบา้ ง และการ
สนทนาอาจออกรสชาตไิ ดม้ าก เพราะสามารถใชค้ ำ� ทแ่ี สดงถงึ ความสนทิ สนมไดอ้ ยา่ งสนทิ ใจ แตห่ ากผสู้ ง่ สาร
คนละเพศกบั ผรู้ บั สารกอ็ าจตอ้ งระมดั ระวงั ถอ้ ยคำ� ทใ่ี ชว้ า่ คำ� นนั้ อาจจะกอ่ ใหเ้ กดิ การตคี วามสารทคี่ ลาดเคลอ่ื น
หรอื ไม่ เชน่ คำ� บางคำ� ทผ่ี หู้ ญงิ พดู ซง่ึ อาจเปน็ คำ� ทต่ี อ้ งการสอื่ ความตรงตามความหมาย แตผ่ รู้ บั สารทเ่ี ปน็
ผูช้ ายอาจตีความในเชิงชู้สาวได้
1.2 อายขุ องผสู้ ง่ สาร อายขุ องผสู้ ง่ สารกม็ สี ว่ นสำ� คญั ตอ่ การกำ� หนดทศิ ทางของการสอ่ื สาร กลา่ วคอื
ผู้ส่งสารที่อยูใ่ นวัยใกลเ้ คยี งกบั ผรู้ บั สารจะสามารถเข้าใจกนั ไดม้ ากกว่า เน่อื งจากสามารถสร้างบรรยากาศ
การพูดคุยแบบเป็นกันเองได้ และอาจมีการใช้ค�ำที่เป็นค�ำเฉพาะกลุ่มหรือค�ำสแลง แต่ถ้าผู้ส่งสารและ
ผรู้ บั สารมคี วามแตกตา่ งระหวา่ งวยั มาก กย็ อ่ มมคี วามยากในการสอื่ สารมากขน้ึ เนอื่ งจากในบางสงั คม เชน่
สงั คมไทย จะมคี า่ นยิ มเกย่ี วกับการใหเ้ กียรตผิ อู้ าวโุ ส ดงั นน้ั เมอื่ ผใู้ หญส่ อ่ื สารกบั เดก็ ยอ่ มไมใ่ ชเ่ รอื่ งยากท่ี
จะทำ� ใหเ้ ดก็ ปฏบิ ตั ติ ามสง่ิ ทผี่ ใู้ หญต่ อ้ งการ แตห่ ากเดก็ สอื่ สารกบั ผใู้ หญก่ ต็ อ้ งใชค้ วามนอบนอ้ มเพอ่ื ใหผ้ ใู้ หญ่
เกิดความเอ็นดู จงึ จะสามารถโน้มน้าวใหผ้ ู้ใหญเ่ ชอ่ื ตามได้
1.3 ระดับความรู้และความเช่ียวชาญเฉพาะทางของผู้ส่งสาร ในปจั จยั เกย่ี วกบั ระดบั ความรแู้ ละ
ความเชี่ยวชาญน้จี ะเป็นส่วนหนง่ึ ทส่ี รา้ งความน่าเชื่อถือในตัวผูส้ ่งสารตามแนวคิดของอริสโตเตลิ ทีเ่ รยี กวา่
Ethos หากผสู้ ง่ สารมคี วามรคู้ วามเชยี่ วชาญเกย่ี วกบั เรอ่ื งทต่ี อ้ งพดู ยอ่ มทำ� ใหผ้ รู้ บั สารเขา้ ใจไดด้ กี วา่ การพูด
