Page 42 - ภาษาและทักษะเพื่อการสื่อสาร
P. 42
1-32 ภาษาและทกั ษะเพ่อื การส่ือสาร
1.6 ระบบทางสังคมและวัฒนธรรม ระบบสงั คมเปน็ ตวั กำ� หนดพฤตกิ รรมการสอ่ื สารของบคุ คล
เพราะบคุ คลจะขนึ้ อยกู่ บั กลมุ่ ทางสงั คมทตี่ นเองอยรู่ ว่ มดว้ ย สว่ นระบบวฒั นธรรม หมายถงึ ขนบธรรมเนยี ม
ค่านิยม ความเช่ือ ท่ีเป็นของตัวมนุษย์ในสังคม และเป็นตัวก�ำหนดท่ีส�ำคัญในการสื่อสารด้วย เช่น การ
สอ่ื สารระหวา่ งบคุ คลตา่ งวฒั นธรรมกนั อาจประสบความลม้ เหลวไดเ้ นอื่ งจากความคดิ และความเชอ่ื ทมี่ ไี ม่
เหมือนกนั ระหว่างผูส้ ่งสารและผู้รบั สาร
บทบาททางสังคมและวัฒนธรรมมีผลต่อสารท่ีผู้ส่งสารสร้างข้ึน เพราะเป็นตัวหล่อหลอมให้เกิด
ความเชื่อ ค่านิยม การประเมินค่าและการตีความ ถือได้ว่าเป็นตัววางกรอบความคิดให้แก่ผู้ส่งสารและ
ผรู้ ับสารด้วย
2. ปัจจัยของผู้รับสารที่มีผลต่อการสื่อความหมาย
ผู้รับสาร (receiver) เปน็ องคป์ ระกอบทีส่ �ำคัญยิง่ ในการส่อื สาร ถือได้วา่ ผู้รบั สารเปน็ หวั ใจส�ำคญั
ของการสอ่ื สาร ทกุ การสอื่ สารจะประสบผลส�ำเรจ็ หรอื ไม่ ขน้ึ อยกู่ บั ผรู้ บั สารนน้ั จะเลอื กรบั สาร เลอื กตคี วาม
สาร และท�ำความเข้าใจต่อสารท่ีตนเองได้รับอย่างไร ถ้าผู้ส่งสารส่งสารไปแล้ว ผู้รับสารเองก็ต้องการ
รบั สารตามทีผ่ สู้ ่งสารท�ำความเข้าใจต่อสารนน้ั การส่ือสารก็จะส�ำเร็จโดยง่าย ในทางกลบั กนั หากผ้รู ับสาร
ไมพ่ ยายามรับสาร หรอื ไมส่ ามารถเขา้ ใจสารท่ผี ู้ส่งสารสง่ ให้ การสอื่ สารคร้ังน้ันก็จะล้มเหลว
การวิเคราะหผ์ ู้รบั สารตอ้ งพิจารณาองค์ประกอบหลายอยา่ งร่วมกนั อาจดูเหมือนเป็นสงิ่ ทีย่ งุ่ ยาก
ซบั ซอ้ น และอาจไมไ่ ดข้ อ้ มลู เกย่ี วกบั ผรู้ บั สารอยา่ งแทจ้ รงิ เนอ่ื งจากเปน็ การวเิ คราะหโ์ ดยไมไ่ ดพ้ ดู คยุ หรอื
สอบถามจากผู้รับสารโดยตรง แต่เราสามารถรวบรวมข้อมูลข่าวสารของกลุ่มผู้รับสารแล้วน�ำมาวิเคราะห์
ได้ ซ่ึงปัจจัยเก่ยี วกับผู้รบั สารทม่ี ผี ลตอ่ การสอื่ สารและการส่อื ความหมาย ไดแ้ ก่ จ�ำนวนผู้รับสาร วัย เพศ
อายุ การศกึ ษา สมาชิกกลมุ่ ความเชื่อ ทักษะและทัศนคติในการสอ่ื สาร ดังน้ี (อวยพร พานชิ , 2556)
2.1 จำ� นวนผรู้ บั สาร การสอ่ื สารทจี่ ะประสบความสำ� เรจ็ ไดต้ อ้ งอาศยั พน้ื ฐานประสบการณร์ ว่ มกนั
ของผสู้ ง่ สารและผรู้ บั สาร หากจำ� นวนผรู้ บั สารมเี พยี งคนเดยี ว การหาจดุ ทจี่ ะเขา้ ใจรว่ มกนั ในการสอื่ สารจะ
เปน็ ไปไดง้ า่ ยกวา่ กลมุ่ ผรู้ บั สารทมี่ ขี นาดใหญ่ นอกจากนก้ี ลมุ่ ผรู้ บั สารทมี่ ขี นาดใหญจ่ ะถกู โนม้ นา้ วใจไดย้ าก
เพราะผรู้ บั สารแตล่ ะคนมคี วามแตกตา่ งและหลากหลาย การหาจดุ สนใจรว่ มกนั ของกลมุ่ ผรู้ บั สารและผสู้ ง่ สาร
กเ็ ปน็ ไปไดย้ ากกวา่ ผรู้ บั สารทม่ี จี ำ� นวนไมม่ าก และตวั ผสู้ ง่ สารอาจไมส่ ามารถเขา้ ถงึ ผรู้ บั สารไดท้ กุ คน
2.2 วัย คนทม่ี ีวยั ต่างกัน มักมีความชนื่ ชอบและสนใจในเรื่องทีแ่ ตกตา่ งกนั คนอายุน้อยมกั มอง
โลกในแง่ดี แตม่ ีสมาธใิ นการสือ่ สารเร่อื งราวต่างๆ ไม่มากเท่าคนท่อี ายมุ าก ในขณะทค่ี นอายุมากจะมอง
โลกในแง่ของความเป็นจริง และมีความระมัดระวังในการสื่อสาร ท�ำให้ถูกโน้มน้าวใจได้ยากกว่าคนอายุ
น้อย อาจเปน็ เพราะมีประสบการณ์การใช้ชวี ติ มาพอสมควร
นอกจากนีค้ นในแต่ละวยั ยงั มคี วามตอ้ งการทแี่ ตกต่างกัน เชน่ เดก็ วยั รนุ่ หรือวยั หนุ่มสาวจะสนใจ
เร่ืองแฟชัน่ การบนั เทงิ การศึกษา ส่วนวยั กลางคนจะสนใจเร่ืองเศรษฐกิจ การเมือง ความปลอดภยั และ
ม่ันคงในชีวิต เป็นตน้
2.3 เพศ การวเิ คราะหว์ า่ กลมุ่ ผรู้ บั สารเปน็ ชายลว้ น เปน็ หญงิ ลว้ น หรอื เปน็ ทงั้ สองเพศคละเคลา้ กนั
จะท�ำให้ผสู้ ่งสารเตรียมเน้อื หาทจ่ี ะสอ่ื สารไดเ้ หมาะสมย่งิ ขึน้ เนอื่ งจากเรอ่ื งบางเร่อื ง ผูร้ ับสารเพศหนึง่ อาจ
ใหค้ วามสนใจมาก แต่ผ้รู ับสารอกี เพศหน่งึ อาจไม่สนใจเลย
