Page 22 - ภาษาและทักษะเพื่อการสื่อสาร
P. 22
4-12 ภาษาและทกั ษะเพอ่ื การส่ือสาร
ในด้านภาษาศาสตร์จิตวิทยา (Psycholinguistics) นักภาษาศาสตร์จิตวิทยา ได้อธิบายความ
สามารถในการใช้ภาษาว่า ตามปกตคิ นเราจะมีพฒั นาการทางภาษาไปพรอ้ มๆ กับพัฒนาการทางกาย ใน
อายุระดับหนึ่งความสามารถทางภาษาก็จะเป็นไปตามวุฒิภาวะของอายุน้ันๆ แต่การที่บางคนไม่พัฒนา
ความสามารถในการใช้ภาษาไปตามอายุมาจากสาเหตุ 2 ประการ คือ ประการแรก มีความบกพรอ่ งทาง
สตปิ ญั ญาและมคี วามพกิ ารของอวยั วะทเ่ี กยี่ วกบั การใชภ้ าษา ประการทสี่ อง มอี คตใิ นการใชภ้ าษา หมายถงึ
ในขณะทม่ี กี ารใชภ้ าษาหรอื มกี ารสอ่ื สารนน้ั คนเราอาจอยใู่ นภาวะจติ ใจทเี่ ตม็ ไปดว้ ยความโกรธ เกลยี ดชงั
รกั ชอบ ฯลฯ ต่อเรอ่ื งท่กี ำ� ลังสือ่ สาร สาเหตุท้ังสองประการนจี้ ะท�ำใหบ้ ุคคลมคี วามสามารถในการใชภ้ าษา
ไม่เท่าเทียมกัน
จากคำ� อธบิ ายของนกั วชิ าการทงั้ 3 ดา้ น สรปุ ไดว้ า่ คนเรามคี วามสามารถในการใชภ้ าษาแตกตา่ งกนั
ขึ้นอยู่กับประสบการณ์ของแต่ละคน และการที่จะเข้าใจความหมายเร่ืองราวท่ีจะสื่อสารกันได้ตรงกัน
คู่ส่ือสารต้องสามารถเชื่อมโยงประสบการณ์ใหม่เข้ากับประสบการณ์เดิม นอกจากนี้ความสามารถในการ
ใชภ้ าษายงั ขน้ึ อยกู่ บั การรกู้ ฎเกณฑท์ างภาษา การมวี ตั ถปุ ระสงคใ์ นการสอ่ื สาร และสามารถสรา้ งสถานการณ์
ใหมๆ่ ในการสอื่ สาร สว่ นดา้ นรา่ งกายและจติ ใจกม็ คี วามสำ� คญั เชน่ เดยี วกนั กลา่ วคอื ถา้ หากบคุ คลนน้ั ไมม่ ี
ความบกพร่องทางสติปัญญาหรือมีความพิการของอวัยวะที่เก่ียวกับการส่ือสาร ความสามารถในการใช้
ภาษากจ็ ะพฒั นาไปตามอายุ สว่ นทางดา้ นจติ ใจทมี่ ผี ลตอ่ การใชภ้ าษา เชน่ การมอี คติ มอี ารมณ์ ความรสู้ กึ
ที่ชอบหรือไม่ชอบต่อคู่ส่ือสาร หรือเร่ืองราวที่ส่ือสาร ก็จะท�ำให้การส่ือความหมายไม่ตรงกัน และยังมี
ผลกระทบตอ่ ความสัมพันธร์ ะหว่างกนั ดว้ ย
1. การพิจารณาความสามารถในการใช้ภาษา
การทจ่ี ะพจิ ารณาวา่ บคุ คลใดมคี วามสามารถในการใชภ้ าษาเพอ่ื การสอื่ สารไดอ้ ยา่ งมปี ระสทิ ธภิ าพ
หรือไม่ นกั ภาษาศาสตรม์ ีเกณฑ์ในการพจิ ารณาความสามารถในด้านต่างๆ ดังนี้
1.1 ความสามารถในการใชภ้ าษาในสงั คม หมายถงึ การใชภ้ าษาไดเ้ หมาะสมกบั บคุ คล สถานการณ์
และวัตถุประสงค์ในการส่ือสาร
1.2 ความสามารถในการใช้ภาษาเพอื่ กิจวตั รประจ�ำวัน หมายถึง การใชภ้ าษาในการดำ� เนนิ ชวี ติ
ในแตล่ ะวนั ได้เหมาะสมกบั โอกาส และกาลเทศะ เชน่ การทักทาย การกลา่ วอ�ำลา การแสดงความดีใจ
เสยี ใจ การสงั สรรคใ์ นสังคม การสนทนา เล่าเหตกุ ารณ์หรอื ประสบการณ์ เป็นตน้
1.3 ความสามารถในการใชภ้ าษาตามกฎเกณฑ์ของภาษาที่ก�ำหนดไวใ้ นแต่ละสงั คม เชน่ การใช้
ถอ้ ยค�ำถกู ตอ้ ง ใช้ประโยคถกู ต้องตามหลักภาษา เปน็ ต้น
ความสามารถในการใช้ภาษาเพื่อส่ือความหมายในด้านต่างๆ ดังกล่าวนี้จะน�ำไปสู่การประเมิน
คณุ คา่ ของผใู้ ชภ้ าษาว่าเป็นบุคคลประเภทใดและอย่ใู นสถานะทางสังคมระดบั ใด
2. การตัดสินคุณค่าของคนจากความสามารถในการใช้ภาษา
ความสามารถในการใช้ภาษามักถกู น�ำมาเป็นเครือ่ งมอื ในการประเมินคุณคา่ ของคน เช่นในกรณี
ต่อไปนี้
