Page 49 - ลักษณะภาษาไทย
P. 49
การเปล่ียนแปลงของภาษา 7-39
เขือ
คาว่า เขือ หมายถึง “เราท้ังสอง” ดังข้อความท่วี ่า
“สองเขอื พห่ี ลับใหล ลมื ตื่น ฤๅพ่ี”
จากตัวอย่างคาข้างต้นจะเห็นได้ว่า คาว่า เขือ หมายถึง “เราทั้งสอง” ซ่ึงในภาษาปัจจุบันจะ
ไม่ใช้ในการสื่อสารกันตามความหมายข้างต้น แต่พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2554
ปรากฏคาว่า เขือ ในความหมายอื่น คือ “1) ชื่อปลาชนิดหนึ่ง 2) เพื่อน 3) คาใช้แทนผู้ท่ีเราพูดด้วย
เปน็ สรรพนามบุรุษท่ี 2 เชน่ สองเขอื พ่หี ลับใหล ลืมตน่ื ฤๅพ่ี” ในความหมายท่ี 1) หากจะใช้ต้องควบคู่กับ
คาว่า ปลา จะเป็นคาวา่ ปลาเขือ จะพูดเพยี งคาวา่ เขือ คาเดียวแล้วจะหมายถึงปลานั้นไม่ไดค้ วามหมาย
ส่วนความหมายที่ 2) และ 3) จะใช้ในบริบทของการแต่งคาประพันธ์ซ่ึงเป็นการใช้ท่ีเฉพาะกลุ่ม ดังน้ัน
จึงสรปุ ไดว้ า่ คาวา่ เขอื ไม่ปรากฏใชส้ ื่อสารทว่ั ไปในภาษาไทยมาตรฐาน
อาแดง
คาว่า อาแดง หมายถึง “คานาหนา้ ช่อื หญงิ สามัญ” ดงั ขอ้ ความทีว่ า่
“อาแดงคากองและอาแดงคาแก้วแผว้ ใจบาปปราบใจมวั ”
จากตัวอย่างคาข้างต้นจะเห็นได้ว่า คาว่า อาแดง หมายถึง “คานาหน้าช่ือหญิงสามัญ” ซึ่งใน
ภาษาปัจจุบันจะไม่ใช้คาว่า อาแดง เพื่อสื่อสารตามความหมายข้างต้น แต่พจนานุกรม ฉบับ
ราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2554 ปรากฏคาว่า อาแดง2 โดยระบุว่าเป็นคาโบราณ ดังนั้น คาว่า อาแดง จึง
ไม่ปรากฏใช้ส่ือสารท่วั ไปในภาษาไทยมาตรฐาน
2 ศิรินันท์ บุญศิริ กรรมการศึกษาและพัฒนาความรู้ประวัติศาสตร์ไทย ราชบัณฑิตยสถาน อธิบายคาว่า อาแดง
ใช้นาหน้าชื่อหญิงสามัญท่ีมีสามีแล้วเท่านั้น ไม่ได้ใช้กับทุกคน ดังปรากฏในกฎหมายตราสามดวง ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระ
พุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4 มีพระราชนิยมเก่ียวกับการใช้คา
อาแดง ประกาศไวใ้ น ประกาศว่าด้วยลกั ษณะทจ่ี ะใชถ้ ้อยคาในฎีกาทูลเกลา้ ฯ ถวาย และในประกาศพระราชบญั ญตั ิให้ใช้คานาหน้า
ช่ือชนต่างๆ กาหนดให้ใชค้ าวา่ อาแดง เรยี กหญงิ ท่ไี ม่มบี รรดาศกั ดิ์ซ่งึ มีสามแี ลว้ หรือหญิงทเี่ ปน็ หมา้ ย รวมไปถงึ หญงิ ที่เปน็ ภรรยา
ของข้าราชการช้ันประทวนซึ่งมีศักดินาต่ากว่า 400 ส่วนหญิงที่ยังไม่มีสามี ให้เรียกช่ือตัวโดยไม่มีคานาหน้า จนถึงรัชสมัย
พระบาทสมเดจ็ พระมงกฎุ เกล้าเจ้าอยหู่ วั รัชกาลที่ 6 จึงมกี ารประกาศ พระราชกฤษฎกี าให้ใชค้ านานามสัตรี ลงวนั ท่ี 12 กรกฎาคม
พ.ศ. 2460 กาหนดให้หญงิ ทม่ี ีสามีแล้วใช้คานาหน้าช่อื ว่า นาง สว่ นหญงิ ทย่ี ังไม่มีสามีให้ใชค้ านาหน้าชือ่ ว่า นางสาว จงึ ไม่มีการใช้
คาว่า อาแดง นาหน้าช่อื อีกตอ่ ไป (สานักงานราชบณั ฑติ ยสภา, online)
