Page 28 - ลักษณะภาษาไทย
P. 28
9-18 ลกั ษณะภาษาไทย
ปา (ดม่ื ) + ยุ ปัจจัย เปน็ ปานะ “เคร่ืองดมื่ , นา้ สาหรับดืม่ ”
กนฺ (สอ่ งสวา่ ง)+ ณฺวฺ ปัจจัย เปน็ กนก “ทองคา”
2) กรยิ าศพั ท์ เกิดจากการนาธาตมุ าเติมปจั จยั กรยิ ากฤต ซ่งึ จะใช้เป็นคากริยา ตวั อยา่ งเชน่
ธำตแุ ละควำมหมำย ปัจจยั รูปสำเร็จ ควำมหมำย
ภาษฺ (กล่าว) + ต ปจั จัย เปน็ ภาษติ “กล่าวแล้ว”
ลิขฺ (เขยี น, สลัก) +
มรฺ (ตาย) + ต ปจั จยั เป็น ลขิ ติ “เขียนแล้ว”
กรฺ (ทา) +
ปา (ดม่ื ) + ต ปัจจัย เปน็ มตะ “ตายแล้ว”
อนยี ปัจจยั เปน็ กรณยี ์, กรณยี ะ “อันพงึ ทา”
อนีย ปจั จัย เปน็ ปานยี ะ “เครอื่ งด่ืม, น้าสาหรบั ด่ืม”
3.2 กำรสร้ำงคำโดยวธิ ีตัทธิต เป็นการสร้างคาโดยใช้ปัจจัยประกอบเข้าข้างท้ายคาศัพท์ท่ีเกิด
จากการสร้างคาวิธีท่ี 1 (การสร้างคาโดยวิธีกฤต) ทาให้ศัพท์ท่ีเกิดขึ้นใหม่มีความหมายท่ีแตกต่างกัน
ออกไป ตัวอยา่ งเชน่
ศัพท์และควำมหมำย ปัจจยั รูปสำเร็จ ควำมหมำย
ปญจฺ (ห้า) + ม ปัจจยั เปน็ ปญฺจม “ที่ห้า”
มธุ (นา้ หวาน, นา้ ผง้ึ ) + ร ปจั จยั เปน็ มธุร “ความหวาน, ความไพเราะ,
หวาน, ไพเราะ”
ปกษฺ (ปีก) + อนิ ปจั จยั เป็น ปกฺษนิ “ผู้มปี กี (นก)”
มชฺฌ (ทา่ มกลาง) + อมิ ปจั จัย เปน็ มชฌฺ ิม “กลาง, ปานกลาง”
สุนทฺ ร (ดี, งาม) + อีย ปัจจยั เป็น สุนทฺ รยี “ทีต่ ง้ั แหง่ ความงาม”
นาวา (เรอื ) + ณิก ปัจจยั เปน็ นาวิก “ผู้ขา้ มด้วยเรือ”
3.3 กำรสร้ำงคำโดยวิธีสมำส เป็นการสร้างคาโดยการนาศัพท์กับศัพท์มาประกอบกันเป็น
คาเดียวกัน ทาใหเ้ กิดความหมายใหม่ขึน้ ตวั อย่างเช่น
โจร + ภย เปน็ โจรภยั “ภัยจากโจร”
“คาพดู อนั ไพเราะ”
สุนฺทร + วจน เป็น สนุ ทฺ รวจน
